Kwaliteit op Maat, brancheorganisatie voor duurzaam werk

1 februari 2021
In deze KoM-nieuwsbrief:
Laatste nieuws: nog altijd minder thuiswerk dan in april 2020, zo meldt OMT
Mag een werkgever coronavaccinatie verplichten?
Tweede spoor re-integratie – Subsidie voor experimenten gaat starten
Niet bij de avondklok alleen: Tweede Kamer en kabinet willen meer thuiswerk – bedrijfssluiting na besmettingen mogelijk
Het ontslag van Rutte-III en de arbosector – wetsvoorstel RIV-toets zonder verzekeringsarts misschien nooit meer in behandeling
Handreiking ‘doorwerken met psychische klachten’ in ontwikkeling – belangrijke rol leidinggevende
Kwaliteit op Maat bestaat 6 jaar en viert dat met een spetterend congres: KoMgres Arbo 2030: 20 april 2021, 14 – 17 uur, online.
Verbijsterend: COVID-19 en toch werken
Corona nieuws kort

Laatste nieuws: nog altijd minder thuiswerk dan in april 2020, zo meldt OMT
Zondagavond 31 januari verscheen officieel het (eerder uitgelekte) OMT-advies. Het kabinet volgt de meerderheid daarin, voor heropening van basisscholen, van speciaal onderwijs en van kinderopvang voor kinderen tot vijf jaar. Het document is zeker interessant voor wie betrokken is bij bedrijfsgezondheidszorg in deze sectoren. Daarnaast geeft het OMT een update van de effecten van maatregelen. Die is wat betreft ‘thuiswerken, tenzij ..” zorgwekkend. Na 14 december, toen nieuwe maatregelen gingen gelden zoals sluiting van niet-essentiële winkels, zijn volgens mobiliteitsgegevens meer mensen thuis gebleven. Maar dat is nog altijd minder dan in april 2020. Het OMT-advies van 30-1-21
Mag een werkgever vaccinatie verplichten? Het Algemeen Werkgevers Verbond Nederland informeert over deze en andere kwesties. Handig voor u om naar te verwijzen!

Tweede spoor re-integratie
Subsidie voor experimenten gaat starten
Wanneer een dreigend arbeidsongeschikte werknemer niet meer bij de eigen werkgever aan de slag kan, moet dat bij een andere werkgever geprobeerd worden. Het klinkt eenvoudig, deze wettelijke plicht tot zogeheten tweede spoor re-integratie. Resultaten zijn echter vaak moeizaam.
Afschaffen?
De ‘commissie Borstlap’ noemt het een oneigenlijke taak voor werkgevers en bepleit afschaffing. Werkgevers hebben er de pest aan, de arbosector worstelt ermee. De indruk is dat het vaak pro-forma-inspanningen zijn voor behalen van ‘het UWV-vinkje 2e spoor geprobeerd’. De opbrengsten zijn, blijkens het meest recente onderzoek, een steekproef van Panteia in 2016:
● 20 % van de tweede spoor trajecten resulteert in tweede spoor plaatsing,
● 17 % eindigt vanwege alsnog plaatsing bij de oorspronkelijke werkgever,
● 24 % heeft nog geen resultaat,
● 39 % betreft ziek uit dienst, of ontslag, of anders.
Dit op totaal 408 ingezette tweede spoor re-integratietrajecten.
Stimuleren
Minister Koolmees’ pakket van december 2018, met de MKB verzuim-ontzorg-verzekering, bevatte nog een tegemoetkoming: hij zou experimenten met het tweede spoor stimuleren. Inmiddels wordt dat concreter:
– In maart verschijnt onderzoek met bundeling en analyse van eerdere ervaringen: er blijken enkele lichtpuntjes c.q. werkzame elementen.
– In maart start een regeling voor steun aan experimenten door ZonMW. Dat kan ook interessant zijn voor KoM-leden, schreven we in de nieuwsbrief van juli 2020. Wie toen reageerde, krijgt in maart nadere informatie. Andere geïnteresseerden? Vraag informatie: info@kwaliteitopmaat.com
– ZonMw heeft een concept-subsidieregeling gepubliceerd, voor commentaar tot 15 februari. Kwaliteit op Maat zal daar op reageren, iedere geïnteresseerde kan dat ook.
Niet bij de avondklok alleen
Tweede Kamer en kabinet willen meer thuiswerk
Mensen werken minder thuis dan mogelijk. RIVM, OMT en wetenschappers hamerden erop, deze nieuwsbrief benadrukte het. Volgens signalen van bonden en anderen dringen of dwingen werkgevers hun werknemers onnodig tot werk-op-locatie. Het kabinet stelt zich opmerkelijk hard op tegen zulke werkgevers.

Kamer unaniem
De Tweede Kamer debatteerde donderdag 21 januari over de avondklok. Het vervolg is u bekend. Buiten de aandacht bleven diverse andere verlangens van de parlementariërs, neergelegd in moties. Bij de stemmingen de dinsdag daarop passeerden deze nogmaals. Zo kreeg ‘Denk-er’ Kuzu meerderheidssteun voor de opvatting dat kledingbanken essentieel zijn en dus open mogen. Belangrijker waren meerderheden voor (weliswaar niet structurele) salarisverhogingen voor zorgmedewerkers en voorrang voor vaccinatie voor diverse groepen onder hen.
In het debat ging het ook over de RIVM-enquête waarin zo’n 20% zegt zonder noodzaak naar het werk te gaan.
SP-fractieleider Marijnissen had met steun van CDA, GL, 50+ en VVD een motie ingediend. Die werd unaniem aangenomen. De constatering is dat “thuiswerken, tenzij ..” in de eerste coronagolf gunstig werkte; nu open gebleven bedrijven zouden hun verantwoordelijkheid moeten nemen. Omdat de beoordeling over uitvoerbaarheid van thuiswerken bij de werkgever ligt, vraagt de Kamer de regering met werkgevers- en werknemersorganisaties duidelijke criteria op te stellen, en te zorgen dat meldingen van werknemers snel kunnen leiden tot interventies richting individuele werkgevers.
Stimuleren van thuiswerken
Dezelfde dag kwam het kabinet met een brief van de ministers De Jonge, Grapperhaus, Ollongren en Koolmees, over stimuleren van thuiswerken: verderstrekkend dan de motie. Het viertal zegt met de organisaties aan gevraagde criteria te werken, zonder daar een termijn bij te noemen. Er zal hoe dan ook uitgebreid over de criteria gecommuniceerd worden en de inspectiediensten zullen opvolging geven aan meldingen van werknemers. Over de aard van de gedachte criteria laat de brief tussen de regels door iets blijken: er “.. werken ook veel mensen in een kantooromgeving, die dat ook geheel thuis zouden kunnen doen.”
Dezelfde dag versnelden D66- en GL-Kamerfracties hun initiatief wetsvoorstel voor een breder recht op thuiswerk, ze vroegen de Raad van State om spoedadvies.
De volgende dag entameerden gezamenlijke werkgeversorganisaties een enquête onder hun achterban hoe die omgaat met thuiswerkafspraken. Ze mailen: “De uitkomsten zijn belangrijk in het gesprek met het kabinet ..”.
Duidelijke waarschuwing: bedrijfssluiting na besmettingen mogelijk
De Kamer verzocht (met alleen PVV, FvD en Denk tegen), en het kabinet heeft het voornemen: bij het niet naleven van coronamaatregelen waardoor een bronbesmetting ontstaat, zoals gebeurde in slachthuizen, wordt een tijdelijke sluiting van het bedrijfspand mogelijk.
Verholen dreigement aan álle werkgevers
De brief besluit: ook “.. beziet het kabinet of er aanvullende maatregelen mogelijk zijn om het thuiswerken nog verder te bevorderen, eventueel met een verplichtend karakter. Het kabinet kan bijvoorbeeld, indien nodig, op grond van artikel 58g van de Wet publieke gezondheid plaatsen aanwijzen waar groepsvorming verder moet worden beperkt.”
Eerder KoM-nieuws over politiek en thuiswerken: o.a. nieuwsbrief 23 november, en de KoM-site

Het ontslag van het kabinet Rutte-III en de arbosector
Wetsvoorstel RIV-toets zonder verzekeringsarts misschien nooit meer in behandeling
Bas van ’t Wout volgt per 20 januari Eric Wiebes op als minister van EZK. Zijn portefeuille als staatssecretaris van SZW wordt – tot het aantreden van een nieuw kabinet – waargenomen door minister Wouter Koolmees. Dat betekent het volgende wat betreft beloftes van Van ’t Wout.
● Waarschijnlijk vertraging in toezeggingen voor “begin 2021”:
● een kabinetsreactie op de kwaliteitstafel bedrijfs- en verzekeringsgeneeskunde, in het bijzonder het brede pleidooi tot medefinanciering van kwaliteitsontwikkeling,
● een kabinetsreactie op de evaluatie arbowetswijziging ‘versterking betrokkenheid arbodienstverlening’ van juli 2017.
De kamercommissie voor SZW heeft zich 26 januari gebogen over de vraag welke van haar agendapunten zo controversioneel zijn dat ze aan nieuw kabinet overgelaten moeten worden. Dat zijn er maar heel weinig. De besluitenlijst van 27 pagina’s met 50 agendapunten en een veelvoud van stukken leidt tot een pijnlijk punt voor de arbosector.
● Misschien nooit meer in behandeling:
● het wetsvoorstel waardoor de verzekeringsarts geen rol meer heeft bij de RIV-toets bij een WIA-aanvraag. Formeel is er alleen sprake van een controversieel verklaring door de kamercommissie van dit als “leidende rol van de bedrijfsarts” gelabelde voorstel. De plenaire Tweede Kamer zal dat ongetwijfeld overnemen. De inhoud van de behandeling tot nu maakt het waarschijnlijk dat het wetsvoorstel alleen haalbaar is bij een Kamermeerderheid en kabinet van gelijke of meer centrumrechtse signatuur.
Deze vergemakkelijking voor werkgevers had minister Koolmees toegezegd na het klappen van het pensioenoverleg najaar 2018. De vakbeweging kreeg toen van hem de toezegging dat het kabinet zou afzien van iets strikter criteria voor WIA-toekenning. De werkgeversorganisaties zullen dat niet ongedaan willen maken, maar wel compensatie eisen op de permanente rekening van winst- en verliespunten.
● Niet controversieel:
● kabinetsbrief met voornemens wat betreft psychosociale arbeidsbelasting,
● idem arbeidsmigranten en COVID-19.
Over dat laatste had de kamercommissie een overleg gepland op 3 februari; vanwege de urgentie in de namiddag en avond. Maar er moet een nieuw moment worden gezocht, vanwege de avondklok …

Handreiking ‘doorwerken met psychische klachten’ in ontwikkeling
Belangrijke rol leidinggevende
Mensen met psychische problematiek: hen toeleiden naar werk, verzuimbegeleiding wanneer ze werken, hen behouden in werk – dat zijn lastige opgaven voor arboprofessionals.
Onderzoekers van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen keken waar verbeteringen mogelijk waren. Ze hebben dit samen met arbeidsdeskundigen uit de praktijk vertaald in een voorlopige handreiking ‘Blijven werken bij psychische klachten’. Ze signaleren een belangrijke rol voor de leidinggevende. Met meer kennis en met aanpassing van zijn gedrag is er meer mogelijk, zoals:
· eerder signaleren of een werknemer tekenen vertoont van psychische problemen zoals een burn-out
· motiveren van het team voor een veilige omgeving voor wie klachten ondervindt.
Uitdaging
Voorwaarden zijn dat de leidinggevende het gesprek durft aan te gaan, de juiste gesprekstechniek
gebruikt, nadenkt over werkaanpassingen, en dat hij de werknemer de kans geeft regie te houden over werkzaamheden. Zo nodig weet de leidinggevende een arboprofessional in te schakelen. Per saldo: dit is geen geringe opgave.
Shirley Oomens is bijzonder HAN-lector Arbeidsdeskundigheid, en werkt met haar team aan een evaluatie. In de loop van 2021 wordt die afgerond. We kijken uit naar een gedegen handreiking.
Bron: AD-visie, december 2020: Handreiking blijven werken bij psychische klachten, vóór en dóór de praktijk, Bouwine Carlier e.a.

Kwaliteit op Maat bestaat 6 jaar en viert dat met een spetterend congres:
KoMgres Arbo 2030: de mens centraal in een digitale en intensiverende wereld
Verbijsterend: COVID-19 en toch werken Een derde van werkende ingezetenen in de VS gaf aan dat zouden blijven werken als ze zich een beetje ziek voelden vanwege COVID-19. Dit heeft samenhang met zorgen die mensen zich maken of ze te eten zullen hebben. Drie onderzoekers van de Johns Hopkins University schetsen risico’s voor de volksgezondheid vanuit matige arbeidsbescherming. Het nieuwsbericht op de KoM-site
Doe uw voordeel met onze website!
Op de site van de KoM vindt u vele pagina’s met documentatie en ontwikkelingen. Onder tabblad Service vindt u pagina’s waar KoM-leden hun voordeel mee doen, voor klanten en zich zelf.