KoM-nieuwsbrief van 16 mei 2022

Geacht lid van Kwaliteit op Maat,

Op 26 april stuurden wij een oproep uit voor een nieuwe voorzitter. Enkele leden reageerden enthousiast, maar ook met veel terechte vragen.

Het leek ons belangrijk om de procedure toe te lichten, ook in de veronderstelling dat dit mogelijk leidt tot meer leden die willen reageren op de oproep.

Onze statuten schrijven voor dat het bestuur uit haar midden een voorzitter kiest. Dit betekent dat er eerst een nieuw algemeen bestuurslid zal worden gekozen op de ALV en niet direct de voorzitterspositie zal worden ingevuld.

Wij willen de oproep daarom verduidelijken in lijn met deze procedure en aanpassen naar: algemeen bestuurslid met eventuele voorzitterambities

Je kunt je dus kandidaat stellen als algemeen bestuurslid door je interesse kenbaar te maken via een reactie op deze mail.

Degenen die al gereageerd hebben krijgen van ons uiteraard bericht.

Omdat we het proces zorgvuldig willen aanpakken, voor continuïteit gaan en de juiste rolverdeling willen voorbereiden, zullen wij op de Algemene LedenVergadering vanuit het huidige bestuur een interim-voorzitter aanwijzen.

Later wordt dan dus uit het midden van het gehele bestuur een nieuwe voorzitter gekozen.

Heeft de positie algemeen bestuurslid jouw interesse gewekt? Zou je in de toekomst best voorzitter willen worden?

Laat het ons weten op uiterlijk 1 juni 2022.

Namens het bestuur,

Rolf de Vries, voorzitter.

Verder in deze nieuwsbrief: 

Meld u aan: Algemene LedenVergadering en Stecr werkwijzer, 15 juni

‘Migratie: arbeid als bulkgoed’  –  Werkgevers gehekeld in Jaarverslag Arbeidsinspectie

Hiaatverzekering levert nauwelijks iets op – Kanttekeningen bij aanname dat hiaatverzekeringen werkhervatting remmen

Tegemoetkoming Stoffengerelateerde Beroepsziekten – Gedachte regeling uitgesteld

Alcohol- en drugsbeleid op het werk verplicht bij BRZO-bedrijven; wetgeving testen op komst, nader onderzoek naar problematiek

Meer samen beslissen zorggebruiker en -verlener?

MELD U AAN

ALGEMENE LEDENVERGADERING KoM /

 Discussie Stecr werkwijzer arbeidsconflicten

Woensdag 15 juni 2022, 14-16 uur, live en online

De live locatie: Vineyard food & drinks, Atoomweg 63, 3542 AA Utrecht

In een eerdere nieuwsbrief en op de site is abusievelijk ook wel 16 juni als datum genoemd. Excuses! De datum is echt woensdag 15 juni!

16 uur: borrel voor de live deelnemers

Aanmelden: administratie@kwaliteitopmaat.com, geef aan of u online of live wilt deelnemen

Een op de vijf werknemers heeft wel eens te maken gehad met een arbeidsconflict. Jaarlijks ligt aan zeker 70.000 ziekmeldingen per jaar een conflict ten grondslag. Dat zijn cijfers uit de Stecr-werkwijzer Arbeidsconflicten. De zevende versie is gepubliceerd 12 april, deze behartigt zowel het beheersen als het voorkomen van arbeidsconflicten, alsmede het nut van een arbeidsconflictenprotocol. Pascal Willems heeft eraan meegeschreven en geeft aansluitend op de Algemene LedenVergadering een presentatie. Accreditatie is aangevraagd!

De werkwijzer is te bestellen

‘Migratie: arbeid als bulkgoed’

Werkgevers gehekeld in Jaarverslag Arbeidsinspectie

“Werkgevers in sectoren met veel internationale concurrentie en druk op prijzen, ontwikkelen een voortdurende zoektocht naar kostenvoordelen.” Het zijn krachtige termen die de Nederlandse Arbeidsinspectie gebruikt in haar jaarverslag 2021. Het eerste hoofdstuk, een beschouwing over de gevolgen van arbeidsmigratie, kreeg veel aandacht in de pers. De dienst herhaalde informatie uit een eerdere rapportage. Dat onderzoek op geconstateerde constructies met te werk stellen van migranten leidt tot de conclusie dat geschatte kostenvoordelen voor werkgevers gemiddeld 20 à 30% zijn. Het heet dat inzet van arbeidsmigranten onvermijdelijk is omdat ‘wij zulk werk niet meer willen doen’. De auteur ziet dat als desappreciatie van de migranten; bovendien ontwijkt dit de vraag of ‘wij’ dit nooit willen, of niet willen tegen de geldende voorwaarden. Dit alles remt productiviteitsverbetering en innovatie. Het Algemeen Dagblad vatte het betoog samen: “Nederland moet stoppen met aantrekken van arbeidsmigranten. Volgens de Arbeidsinspectie moet het kabinet kiezen voor een koers waarin de bevolking niet verder groeit.”

Reflectie topambtenaar

Niet alle media waren duidelijk over de status van dit hoofdstuk. Minister Karien van Gennip stuurde het Jaarverslag aan het parlement met belangrijke kanttekeningen: de dienst doet “.. op een nieuwe wijze verslag over de maatschappelijke opgaven waarvoor zij zich gesteld ziet. Allereerst reflecteert de Inspecteur-generaal van de Arbeidsinspectie op het actuele thema (arbeids)migratie dat als maatschappelijk vraagstuk de nodige aandacht, bewustwording en (beleids)acties vraagt, zowel nationaal als in de Europese en ruimere internationale context.” Daarnaast bevat het document verhalen direct uit de inspectiepraktijk, zoals over arbeidsuitbuiting en blootstelling aan gevaarlijke stoffen en het ontstaan van beroepsziekten. Als derde is er de gangbare meer cijfermatige verantwoording over de inzet.

Ondanks Van Gennips uitleg is de verwarring in de pers over de status van het stuk te begrijpen. Het woord “reflectie” doet tekort aan de 25 bladzijden van Inspecteur-Generaal Rits de Boer. Het stuk komt over als een doorwrochte studie: bespreking van het werk van hoogleraren migratievraagstukken, ook over Canada als mogelijk voorbeeldland; beschrijving en analyses rond economische en demografische factoren die arbeidsmigratie drijven; feiten over minimumloon in de EU-lidstaten en de (vooralsnog matige) convergentie in sociaal beleid van lidstaten.

De auteur stelt: “Het verdienmodel rond arbeidsmigratie kenmerkt zich door arbeid te benaderen als bulkgoed.”

De voordelen van arbeidsmigratie komen ten goede aan de werkgevers, de nadelen zijn ten laste van de samenleving. In het bijzonder mensen met flexcontracten merken nog steeds niets van de breed gewenste verbeteringen van de arbeidsmarkt, aldus De Boer.

Reacties

De FNV reageert in De Telegraaf: de Arbeidsinspectie moet de hand in eigen boezem steken. Meldingen van de bond over misstanden krijgen laat of geen vervolg door de dienst. De vakbond verwijst naar de weer toegenomen omvang van de organisatie: ze “.. heeft de capaciteit en de middelen om het basale inspectiewerk te doen, maar in de praktijk zien we dat niet altijd terug.” Ook de werkgeversorganisaties reageren. VNO-NCW-voorzitter Thijssen: “Er ligt geen tomaat op je bord zonder arbeidsmigranten. De hele samenleving heeft er baat bij.” Vanwege de krimpende beroepsbevolking ziet ze arbeidsmigratie als onontkoombaar: “.. alle grote instituten als de OESO en ILO benadrukken de noodzaak van gericht migratiebeleid voor ons soort landen.” Ze vindt het wel zaak dat de Arbeidsinspectie harder trekt aan – en desnoods meer middelen daarvoor krijgt – acties tegen “allerlei cowboys en malafide uitzendbureaus die mensen uitbuiten”.

Per saldo

Voor de arbobranche is arbeidsmigratie ook een zeer uitdagend gebied. Wanneer arbeid als ‘bulkgoed’ gezien wordt staan de zorg voor gezond en veilig werken en goede werkomstandigheden niet vaak bovenaan. Bepaalde werksoorten en de nodige overbrugging van onder andere culturele verschillen vergen juist éxtra investeren in arbozorg; het tegenovergestelde in meerdere gevallen waar.

Het betoog van de Inspecteur-Generaal krijgt ongetwijfeld een vervolg. Nogal eens nodigt de Kamercommissie voor SZW de leidinggevende van de Inspectie uit voor een openbaar gesprek; een van de zeldzame keren dat niet de minister maar een ambtenaar publiekelijk spreekt. Zo’n uitnodiging valt nu ook te verwachten. De PVV zal ongetwijfeld niet ontbreken.

Het Jaarverslag 2021 van de Arbeidsinspectie

VNO-NCW-voorzitter Thijssen

foto uit Jaarverslag

Kanttekeningen bij remmend effect van hiaatverzekeringen

Er speelt meer dan de verzekering op zich

Gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid betekent inkomensverlies voor de werknemer. Dat wordt soms (deels) gecompenseerd door een WGA-hiaatverzekering. Een op de vijf cao-sectoren en een aantal afzonderlijke werkgevers heeft zo’n verzekering. Velen in de arbosector zien dat als een rem op meer werkhervatting. Recent onderzoek levert kanttekeningen bij die aanname.

Omvangrijke data, ingenieuze analyses

Koning en Van Lent hadden de beschikking over geanonimiseerde data van Robidus, intermediair in verzuimbegeleiding en ao-verzekeringen: ruim 2000 bedrijven over de periode 2005–2019, waarvan bijna een op de vijf in (tenminste een deel van) die periode met een hiaatverzekering; verder ruim 100.000 werknemers met een 43^e week ziekmelding (aldus de auteurs), waarvan ruim een derde met een WIA-aanvraag en een bekende uitkeringsbeslissing. De onderzoekers vergelijken de groepen werknemers voor wie wel of niet (basis, uitgebreide) hiaatverzekeringen gelden, op verschillende momenten in het proces.

Verrassende uitkomsten

Koning en Van Lent kijken mede naar bedrijven die overgaan naar een hiaatverzekering. Daar zien ze lichte aanwijzingen dat bij de uitgebreide hiaatverzekering de kans op herstel (d.i. geen WIA-aanvraag) iets hoger is dan zonder hiaatverzekering. Dat is een uitkomst contrair aan de genoemde aanname. De auteurs schrijven: “De verzekeraar is zich wellicht meer bewust van de mogelijke extra kosten die later gaan ontstaan door de aanvulling, en zet daarom sterker in op re-integratie in de ziekteperiode.”

Een effect in lijn met de aanname zien ze bij werknemers zonder hiaatverzekering die een gedeeltelijke WGA-uitkering ontvangen na de aanvraag. Volgens een modelschatting daarover betekent tien procent meer uitkering een verlaging van ruim één procent van de kans om te werken naast de uitkering. Dat is in de orde van grootte van eerder soortgelijk onderzoek. Zo’n schatting van het effect van de hiaatverzekering pakt anders uit: tien procent meer uitkering betekent 0,3 procentpunt meer kans op werk. De auteurs schrijven vervolgens: “Hier is er dus kennelijk sprake van een compenserend effect: de prikkel om te werken neemt weliswaar af, maar er geldt een navenant tegengesteld effect dat uitgaat van het toegenomen financiële belang voor de verzekeraar. Dit suggereert dat er, naast het ontmoedigende effect van de aanvulling, wellicht ook andere polisvoorwaarden – zoals werkbonussen – en meer inzet van de verzekeraar voor preventie en re-integratie een rol spelen.”

Per saldo: ‘hiaatverzekering levert nauwelijks iets op’

Robidus stelt op haar website dat het gevreesde “hangmateffect” van de hiaatverzekering onterecht blijkt: “de aanvullende WIA-verzekering [heeft] juist een stimulerend effect.” Dat is geen nauwkeurige weergave.

“Hiaatverzekeringen voor arbeidsongeschiktheid leiden niet tot minder werk” is de titel van het artikel van Koning en Van Lent. Dat is ook exact de uitkomst. De gangbare aanname – ‘hiaatverzekering dempt werk’ – behoeft dus heroverweging. Maar er is ruimte voor een nieuwe aanname: ‘hiaatverzekering levert per saldo nauwelijks iets op’. Het lijkt een dure omweg om een verzekering af te sluiten voor een resultaat dat een werkgever of de cao-sector – met de arbodienstverlener – zelf ook kan bereiken met actieve inzet op preventie en re-integratie en bijvoorbeeld werkbonussen. Koning en Van Lent concluderen dat het een belangrijke vraag is “.. welke actoren – werknemers, werkgevers en verzekeraars – bij machte zijn om de resterende verdiencapaciteit van werknemers te benutten.” Wij van Kwaliteit op Maat zien ons gesterkt in de ‘aanname’ dat de werkgever met z’n arbodienstverlener in de sleutelpositie zit. Uiteraard in combinatie met de sleutelpositie van de werknemer.

Pierre Koning en Max van Lent

Hiaatverzekeringen voor arbeidsongeschiktheid leiden niet tot minder werk; ESB, 22 maart 2022

(link werkt voor abonnees op ESB)

Het nieuwsbericht van Robidus