Het KoMgres Arbo 2030 op 7 april heeft nóg een spreker: Marius Touwen (1950) is veel geroemd ondernemer en ervaringsdeskundige in gezondheidsproblemen. Founder van Zorg van de Zaak, het netwerk van arbodienstverlening en verslavingszorg, schuldhulpverlening, psychologische hulp, re-integratie, jobcoaching en training. “Van werken word je gelukkiger”. Hij bespreekt de arbodienstverlening van de toekomst. Hoe houden werkgevers en hen ondersteunende arbodienstverleners de mens centraal, in een wereld met onbegrensde technologie en veranderingen?
IN DEZE NIEUWSBRIEF
Meer mensen hebben werk, maar flexwerk maakt onzeker Er waren nog nooit zoveel mensen aan het werk, de baan- en werkzekerheid nam toe de laatste jaren. Maar veel werkenden voelen zich onzeker over hun werk en inkomen, vooral flexkrachten. Aldus de nieuwe rapportage “Dynamiek op de Nederlandse Arbeidsmarkt”. Wat kan het antwoord zijn? Volgens arbeidsmarktdeskundigen: bedrijven en instellingen moeten ook aan het werk om meer zekerheid te creëren, nieuwe regelgeving helpt pas als ze volgt op ontwikkelen van ‘goede praktijken’.
Beweging wat betreft medische privacy werknemers – Het lijkt alsof wetsovertreding ‘gewit’ wordt Staatssecretaris Van Ark onderzoekt de wettelijke mogelijkheid werknemers op alcohol en drugs te testen bij werk met een hoog veiligheidsrisico. Ze vindt de problematiek “urgent”. Maar geraadpleegde sociale partners geven geen eenduidig beeld over de aard en de omvang. Werkgevers meldden al eerder dat testen staande praktijk zijn, in weerwil van wetgeving (ook de Grondwet) en de opvatting van de Autoriteit Persoonsgegevens. Over de volgens werkgevers ‘doorgeschoten privacyregels wat betreft de zieke werknemer’ meldt Van Ark bezig te zijn met een uitvraag onder stakeholders. De KoM is als stakeholder uitgevraagd en zal ook betrokken zijn bij de opvolging.
KoM schrijft aan de Tweede Kamer: betrek sociale partners bij onderzoek burn-outklachten, betrek arbodienstverleners bij verbetering na ernstig arbeidsongeval
Derde regeling incidentele compensatie beroepsziekten – Een structureler aanpak ligt in het verschiet
Loondoorbetaling bij ziekte, wij zien dit als scharnierpunt voor regie van arbeidsorganisaties over verzuim en arbeidsongeschiktheid. Met het rapport van de ‘Commissie Borstlap’ herstart de discussie over de duur van loondoorbetaling. Op een nieuwe themapagina op de KoM-site documenteren we het actuele debat. Daarbij geven we hoofdpunten van eerdere disputen en ervaring. Daar blijkt al een kwart eeuw discussie: moet de loondoorbetaling twee jaar zijn, of (ander uiterste) acht weken? Nog niet eens zo lang geleden wilde het CDA dat. Nieuw op de Kom-site!
Wet Arbeidsmarkt in Balans: beelden en beeldvorming
Het is stil rond de verzuim-ontzorg-verzekering. Volgens ‘Borstlap’ zou het MKB niet zonder kunnen ..
Meer mensen hebben werk, maar flexwerk maakt onzeker
Dynamiek op de Nederlandse Arbeidsmarkt
De baan- en werkzekerheid nam toe de laatste jaren. Maar veel werkenden voelen zich onzeker over hun werk en inkomen. Dat is de essentie van de vijfde editie van het tweejaarlijkse rapport “Dynamiek op de Nederlandse Arbeidsmarkt” (DNA-V). TNO en CBS presenteerden dat 6 februari j.l.
De besloten Haagse herensociëteit “De Vereeniging”, opgericht in 1851, heeft zaalverhuur nodig om rond te komen. Zo bevolkte een gezelschap van arbeidsmarktbeleidsmakers en -onderzoekers (in meerderheid vrouwen) die donderdagmiddag een voormalige balzaal van Koning Willem II. Een contrast met de beschreven stand van de arbeidsmarkt. Het thema van deze uitgave, onzekerheid, is geanalyseerd op oorzaken en gevolgen. Het aantal werklozen is fors gedaald. Weer aan het werk gaan vanuit werkloosheid / inactiviteit blijft met een goed resultaat. Ook is er in 2019 voor het eerst sinds jaren groei van het aandeel werkenden dat aangeeft een vaste arbeidsrelatie te hebben – al concentreert zich dat in het hogere segment.
Gezondheid
Tegenover deze gunstige ‘klassieke’ aspecten van zekerheid staan veel gevoelens van onzekerheid over werk en inkomen, met name bij zzp’ers en andere flexwerkers. Die onzekerheid hangt vaak samen met een slechte gezondheid, laten de onderzoekers zien. Mensen die een slechte gezondheid hebben stromen vaker uit naar werkloosheid of inactiviteit en ze hebben een kleinere kans aan het werk te gaan. Een eerder nieuwsbericht bracht de pers tot koppen als “Flexwerk niet ongezonder”. Dat is een ronduit onzorgvuldige weergave.
In een notendop: ook de dieper gravende analyse in dit DNA-V ziet op de Nederlandse arbeidsmarkt een sociale kwestie als die van begin 20e eeuw, waartegen toen arbeidsrecht gestalte kreeg. Dat was de verwoording van Hans Borstlap, voorzitter van de Commissie Regulering van Werk.
Highlights zie het onderstreepte
Eerder verschenen “Het betere werk” van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR), en “In wat voor land willen wij werken” van Borstlap en de zijnen. Dit derde rapport onderstreept de eerdere beelden met nog intensiever doorlichting van feiten en fictie over de arbeidsmarkt. Hieronder nog wat punten die in de ‘reguliere pers’ minder aandacht kregen.
- Niels-Ingvar Boer van het ministerie van SZW nam het rapport in ontvangst. Deze nieuwe Chief Science Officer vatte samen: ‘zekerheden zijn steeds meer ongelijk verdeeld over werkenden, ten nadele van de onderkant’. Hij suggereerde dat een ‘narratief’ als dat van de WRR bij beleidsmakers meer aankomt dan vele cijfers.
- Is meer banen hebben een strategie voor werkzekerheid? Promovendus Stef Bouwhuis bevestigt dat, maar wijst tegelijk op mindere inkomenszekerheid: ‘multi-jobbers’ hebben vaker een inkomen onder de armoedegrens dan werknemers met één baan.
- Hoogleraar Monique Kremers (WRR-lid) over hoe werkenden copen met onzekerheden: strategieën van werkenden zijn onvoldoende als oplossing voor maatschappelijke problematiek als gevolg van werkonzekerheid.
- Scholing: de pleidooien voor een nationaal instituut of fonds werden gerelativeerd door Daniël Waagmeester, SZW-directeur Arbeidsmarkt en Sociaal-Economische Aangelegenheden. ‘Collectivisering remt. Realiseer je dat werkgevers nu al heel veel doen. Werkgevers zijn goed in vakscholing en bredere opleiding, net als in re-integratie van zieke werknemers.’
- Discussie over stellingen gaf inzicht in opvattingen van de aanwezige fine de la fleur qua deskundigheid inzake de arbeidsmarkt. De ontwikkeling van baan- naar werkzekerheid (zoals sociale zekerheid minder gekoppeld aan de werkgever) kreeg steun van een krappe meerderheid. Grote steun kreeg de stelling dat verandering van fiscaal en sociaal stelsel nodig maar ook onvoldoende zijn: bedrijven en instellingen moeten ook aan het werk om meer zekerheid te creëren.
- De strategie naar de toekomst toe? Paulien Bongers, directeur TNO (foto), benadrukte in haar slotwoord: de gewenste bevordering van vitaliteit in arbeidsorganisaties, die heeft de wisselwerking van werkgever en werknemer nodig. Nieuwe regelgeving helpt pas als ze volgt op ontwikkelen van ‘goede praktijken’.
Balans op de borrel: flexibilisering en intensivering blijven kwesties
De niet-alcoholvrije borrel na afloop behartigde informeel de toekomst. Wordt flexwerk teruggedrongen? Daar hadden de experts een hard hoofd in. We moeten er hard aan trekken om niet te hoeven dansen naar de pijpen van Koning globalisering. Zo’n uitspraak paste wél bij de zaal.
Het rapport, externe link https://www.tno.nl/nl/over-tno/nieuws/2020/2/dynamiek-op-de-nederlandse-arbeidsmarkt/
Flexibilisering, intensivering – hoe houden we de mens centraal? Het is het onderwerp van KoMgres Arbo 2030 op 7 april. Met alcoholvrije wijnproeverij. Meer weten? Klik https://vkom.nl/?page_id=3113
Lees ook: Wie worden de leiders van de verandering? – Het voortouw lijkt bij Koolmees te blijven liggen Externe link https://vkom.nl/?page_id=3201
Beweging wat betreft medische privacy werknemers
Maar het lijkt alsof wetsovertreding ‘gewit’ wordt
Staatssecretaris Van Ark schreef 16 januari aan de Tweede Kamer: ze onderzoekt (1) de wettelijke mogelijkheid op alcohol en drugs te testen bij werknemers in cruciale functies in de zogeheten Brzo-bedrijven, vnl. (petro)chemische industrie; (2) een wettelijke grondslag voor andere werksituaties met een groot veiligheidsrisico. In het kader van (3) een breder beleid tegen alcohol en drugs in arbeidsorganisaties bekijkt ze de mogelijke aanscherping van artikel 11 Arbowet; dat verplicht werknemers tot zorg voor de eigen veiligheid en gezondheid en die van andere betrokkenen. Ze vindt de problematiek “urgent”, ze start dit alles, ook al geven geraadpleegde sociale partners nog geen eenduidig beeld over de aard en de omvang. De vakbeweging keert zich al decennia tegen testen, en is kennelijk niet overtuigd door de informatie van werkgevers over het door bedrijven ervaren punt.
Lobby en actie succesvol
Begin 2018, bij de implementatie van de Europese privacy-verordening, hamerden de werkgeversorganisaties op twee problemen. In januari 2018 stelden ze: de Autoriteit Persoonsgegevens “doorkruist met haar opstelling de doelstellingen van [sociale] wetgeving en het
100.000 banenplan”. In april 2018 voegden ze daaraan toe de kwestie van alcohol- en drugstests. In mei 2019, een jaar na het in werking treden van de AVG zetten ze door. Na een rondgang langs bedrijven meldde het NOS-journaal van 23 mei 2019 dat tests al volop gangbaar zijn. Een woordvoerder van werkgevers zei dat ze welbewust veiligheid boven privacy stellen. Die ‘wetsovertreding’ werd gevolgd door een pleidooi van VVD- kamerlid Aartsen om tests mogelijk te maken. Van Ark zet nu stappen.
Grondrecht
De grondwet beschermt tegen verplicht testen. Van Ark benoemt dit grondrecht in haar brief alleen in een voetnoot. Het eist regeling bij wet, zoals nu bijvoorbeeld geldt voor piloten en treinmachinisten. Wij zijn in het algemeen voorstander van onderbouwing en breed draagvlak bij nieuwe regels. Dat lijkt voor Van Ark geen uitgangspunt. Wie heeft gegevens, informatie, ervaring, feiten over arbeidsrisico’s door alcohol- en drugsgebruik? Lees meer, en meld kennis van zaken aan ons via info@kwaliteitopmaat.com.
Derde regeling incidentele compensatie beroepsziekten
Een structureler aanpak ligt in het verschiet
Op 1 maart a.s. start een regeling voor tegemoetkoming van slachtoffers van OPS, soms schildersziekte genoemd. De Staatscourant van 20 februari zal de details bevatten van deze “Regeling tegemoetkoming werknemers met CSE” (Chronic Solvent-induced Encephalopathy is de term van het wetenschappelijk consensus document). Dit bericht van staatssecretaris Van Ark is een kroon op het werk van slachtoffers verenigd in de Stichting OPS. Die bepleit al sinds 2011 financiële genoegdoening door de overheid. De gang van zaken sindsdien onderstreept hoe het Nederlands stelsel van sociale zekerheid tekort schiet qua compensatie van bewezen schade door beroepsziekten. Verkenningen, onderzoeken, bedrijfsartsen die beroepsziekten niet zouden onderkennen, verzekeraars die heten te traineren, werkgevers die niet te bewegen zijn, bonden die zich daarbij neerleggen, een bewindspersoon die dat alles betreurt: in december 2018 dwong een motie van 147 (!) Tweede Kamerleden Van Ark tot een “eenmalige coulanceregeling” voor de ± 300 OPS-slachtoffers.
Die komt er nu, als derde specifieke regeling na ziekten door silicose resp. asbest. Het veranderde politieke sentiment rond beroepsziekten blijkt uit het vervolg op de chroom-6 affaire.
Staatssecretaris Van Ark pakte daar onmiddellijk door. Ze stelde in maart 2019 “..een commissie ‘Vergemakkelijk toekomstige schadeafhandeling bij beroepsziekten’ in, ..[om].. uitgangspunten te formuleren voor compensatie door werkgevers en de uitvoering ervan.” De zinsnede “compensatie door werkgevers” is concreter dan ooit. In de wandelgangen wordt gesproken over een regeling voor de meest schrijnende gevallen. Wat het ook wordt, het zal impact hebben voor de arbosector, bedrijfsartsen in het bijzonder. We zullen het weten op 1 april (geen grap) wanneer deze ‘commissie Heerts’ rapporteert.
De brief van Van Ark, externe link https://www.rijksoverheid.nl/ministeries/ministerie-van-sociale-zaken-en-werkgelegenheid/documenten/kamerstukken/2020/02/13/brief-tk-voortgang-inzet-werken-met-gevaarlijke-stoffen
KoM schrijft aan de Tweede Kamer: betrek sociale partners bij onderzoek burn-outklachten, betrek arbodienstverleners bij verbetering na ernstig arbeidsongeval
Burn-outklachten heten toe te nemen. Sociale partners echter zijn het allesbehalve eens over aard en ernst van burn-outklachten. In dergelijke situaties voorziet het Nederlands overlegmodel erin dat onderzoek sociale partners helpt: met feiten en uitgangspunten voor een gespreksbasis en werkbare oplossingen. Er loopt al enige tijd grondig onderzoek naar burn-outklachten, met vooralsnog nauwelijks resultaat. De KoM stuurde een brief aan de Tweede Kamercommissie voor SZW: laat de staatssecretaris nu sociale partners in de begeleidingsgroep van dat onderzoek betrekken.
Verbeterplan na ernstig arbeidsongeval
Ernstige arbeidsongevallen namen toe. De Tweede Kamer bepleitte eind 2017 het opstellen van een verbeterplan door de werkgever. Staatssecretaris en Inspectie tonen nauwelijks initiatief. De KoM attendeerde de Kamercommissie daarop in dezelfde brief, en bepleitte inzet van de arbodienstverlener voor verbeterplannen. De brief staat op de agenda van de Kamercommissie van 20 februari a.s.
Lees meer op de site van de KoM, externe link https://vkom.nl/?p=3221
SAVE THE DATE Algemene Leden Vergadering van de KoM, 10 juni 2020. Onder meer over loondoorbetaling bij ziekte.
Loondoorbetaling bij ziekte, wij zien dit als scharnierpunt voor regie van arbeidsorganisaties over verzuim en arbeidsongeschiktheid. De verplichting is verguisd en bestreden, maar de resultaten stemmen meer dan tevreden. Met het rapport van de ‘Commissie Borstlap’ van januari 2020 herstart de discussie over de duur van loondoorbetaling. Op een nieuwe themapagina op de KoM-site documenteren we het actuele debat.
Daarbij geven we hoofdpunten van eerdere disputen en ervaring. Daar blijkt al een kwart eeuw discussie: moet de loondoorbetaling twee jaar zijn, of (ander uiterste) acht weken? Nog niet eens zo lang geleden wilde het CDA dat. (CPB-)berekeningen over hoge kosten van alternatieven blijken niet zonder meer impact te hebben: het regeerakkoord van 2017 negeerde waarschuwingen over de kosten. Het kabinet haalde bakzeil, minister Koolmees moest vervolgens wel 450 miljoen uittrekken voor acceptatie van zijn weer nieuwe alternatief, de verzuim-ontzorg-verzekering. Lees meer, externe link https://vkom.nl/?page_id=3201
Wet Arbeidsmarkt in Balans: beelden en beeldvorming De Wet Arbeidsmarkt in Balans geldt sinds 1 januari. De overheid wil minder verschil tussen werknemers met vaste resp. flexibele contracten. Het minste gevolg voor de arbosector is dat ze een tandje bij moet zetten, de populatie werknemers zou immers groeien. Voor werkgevers is het volgens het kabinet aantrekkelijker werknemers in vaste dienst te nemen. Werkgeversorganisaties zagen dat anders. Tot in de Eerste Kamer was de klacht dat payrolling duurder zou worden. ‘Dat is juist de bedoeling’, betoogde minister Koolmees indertijd. De grote vraag is: werkt de wet? Met ontwijkingsopties wordt volop geadverteerd. Lees meer op de site van de KoM, externe link https://vkom.nl/?p=3228
Het is stil rond de verzuim-ontzorg-verzekering. Volgens ‘Borstlap’ zou het MKB niet zonder kunnen, zegt een expert. Maar de klanten van verzekeraars lijken daar anders over te denken, zegt hij ook. Lees meer via de servicepagina op de site van de KoM, externe link https://vkom.nl/?page_id=2182