19 jul 2021

In deze nieuwsbrief

Begrip voor coronamaatregelen – Werkgeversorganisaties zijn mild voor kabinet

Maandagavond persconferentie: ‘Werk thuis tenzij’ komt terug, ventilatie basisregel

Kennisnieuwsbrief COVID-19 wijst op spanning rond privacy – Bedrijfsarts kan alleen op geaggregeerd niveau adviseren

Beroepsziekten voorkómen, professionals scholen zich gezamenlijk

SAVE THE DATE: WEBINAR Kwaliteit op Maat, 8 september 2021, 14 tot uiterlijk 16 uur – DUURZAAM INZETBAAR HYBRIDE WERKEN

Werkgevers bepleiten Nationaal Akkoord Mentale Gezondheid – Maar (hoe) werken ze aan burn-outklachten?

Verschillende verzuimcijfers, kansen voor nieuwe analyse?  – “Hoogste ziekteverzuim werknemers in 17 jaar”

Nieuwe staatssecretaris op SZW

Wie zei er: “Ik ben dol op de SER!”? Nieuw themadossier op de KoM-site

Begrip voor coronamaatregelen

Werkgeversorganisaties zijn mild voor kabinet

“Gezien het snel oplopend aantal besmettingen hebben VNO-NCW en MKB-Nederland begrip voor de maatregelen die het demissionaire kabinet zojuist heeft aangekondigd.” De werkgeversorganisaties reageerden vrijdagavond de 9e onmiddellijk. Ze stellen dat het kabinet een steek heeft laten vallen, maar verder doorbreken ze de hernieuwde nationale eenheid niet. Lees meer op de KoM-site

Maandagavond persconferentie

‘Werk thuis tenzij’ komt terug, ventilatie basisregel

“Maanden lockdown zijn feitelijk tenietgedaan in twee weekenden feesten.” PvdA-Kamerlid Kuiken was scherp in het Kamerdebat van 14 juli over het nodig gebleken terugdraaien van versoepelingen. Naast excuses van de ministers Rutte en De Jonge wilde de Kamer méér. De Minister-president bleek van meet af aan bereid weer een strikter regime thuiswerk in te voeren.  Daarmee voorkwam hij dat kamerleden een motie terzake zouden indienen. (Zo’n motie zou kansrijk zijn geweest omdat het OMT behoud van het ‘Werk thuis tenzij’ had aangeraden. Zo’n motie zou ook weer negatieve publiciteit genereren.) Diverse Kamerleden vonden de gang van zaken “rommelig”, ook omdat Rutte de precieze verwoording van de ‘oude’ thuiswerkmaatregel niet paraat had. Ze gingen erin mee dat Rutte maandagavond – na overleg met het kernkabinet – de maatregel bekend maakt. Dan komt ook ventilatie als nieuwe basisregel aan de orde.

De Algemene Werkgevers Vereniging Nederland schreef de volgende dag in haar nieuwsbrief: “Het is een tegenvaller, net nu werkenden weer wat vaker op locatie konden werken. Bij wijze van troost geeft AWVN tips voor leidinggevenden en medewerkers ..”.

Meer coronanieuws

Kennisnieuwsbrief COVID-19 wijst op spanning rond privacy

Bedrijfsarts kan alleen op geaggregeerd niveau adviseren

De “Kennisnieuwsbrief COVID-19 en arbeidsgerelateerde zorg” bevat gewoonlijk neutrale uitleg over werking van regelgeving en beleid. De laatstverschenen uitgave laat zich ook kritisch uit. Een artikel over de mogelijkheid van vaccinweigering wijst op een spanningsveld. De werkgever mag een werknemer niet vragen naar diens vaccinatiestatus, anderzijds heeft hij de plicht te zorgen voor gezond en veilig werk. Voor werkgevers in de zorg komen hier nog diverse verplichtingen rond goede patiëntenzorg bij. De bedrijfsarts kán indien nodig (en dat kan het geval zijn in de zorgsector) de vaccinatiestatus van werknemers bijhouden, maar kan hoogstens op afdelingsniveau derden (indirect) informeren. Het artikel geeft toch praktische aanwijzingen en werkwijzen. Het sluit af met te benoemen dat er medisch ongewenste situaties denkbaar zijn bij afschaling van de generieke beheersmaatregelen in de zorg.

De kennisnieuwsbrief, op de themapagina Corona op de KoM-site

Beroepsziekten voorkómen

Professionals scholen zich gezamenlijk

De samenwerking tussen diverse arboprofessionals kan beter, het bleek weer eens uit een enquête van de beroepsvereniging van arbeidshygiënisten. Dat is geen nieuws, wel nieuws is dat de vereniging er consequenties aan verbindt. Het juninummer van Vakblad Arbo schrijft over de eerste uitvoering van een training “Preventie beroepsziekten: de essentiële rol van professionals”. Bij de 32 online-deelnemers waren zowel bedrijfsartsen als arbeidshygiënisten. Het blad informeert hoe een bedrijfsarts beter zicht kreeg op betrouwbare bronnen wat betreft gevaarlijke stoffen, en met name ook “rode vlaggen” bij blootstelling in het werk. Een arbeidshygiënist ziet voor de beroepsgroep een rol in de  opvolging van het PAGO. “En ik ga me ook actiever opstellen in de ontwikkeling van een PAGO-plan; zorgen dat ik aan tafel kom te zitten.” De training is bij ArboUnie te volgen, schrijft het blad.

Eveline Janse, “Handen ineen bij gevaarlijke stoffen, Samen naar verbetering”, Vakblad Arbo, juni 2021, blz. 24-25

Rapport, infograhic en materiaal zijn (niet volledig actueel) te vinden op de NVvA-site

Save the date

WEBINAR Kwaliteit op Maat

8 september 2021, 14 tot uiterlijk 16 uur

DUURZAAM INZETBAAR HYBRIDE WERKEN

Deels thuis, deels op kantoor werken: het wordt dé praktijk voor werknemers in ‘hoofdarbeid’. De Algemene Werkgevers Vereniging Nederland promoot ‘Tijd en Plaats Bewust Werken’. Er ligt een uitdaging voor arbodienstverleners. De verwachting is dat er nieuwe kansen zijn voor bevordering van duurzame inzetbaarheid. Risico’s en dilemma’s zijn er evengoed. De cijfers over verzuim en psychosociale arbeidsbelasting zijn niet eenduidig. Het KoM-webinar aan het begin van het werkseizoen zet het op een rijtje:

• wat zijn de plannen voor en eerste ervaringen met hybride werken, bij werkgevers en arbodienstverleners; wat kwam er naar voren als belemmeringen, wat bleken stimulerende factoren?

• wat zegt de wetenschap inzake duurzame inzetbaarheid over (deze) kansen en bedreigingen voor duurzaam werken? Wat zijn denkbare verbeteringen? Hoe volgen we de komende tijd de ontwikkeling van het hybride werken, hoe sturen we bij?

Zodra het programma volledig afgerond is, krijgt u nadere informatie. Het belooft een interessante bijeenkomst te worden!

Werkgevers bepleiten Nationaal Akkoord Mentale Gezondheid

Maar (hoe) werken ze aan burn-outklachten?

Nu ruim twee jaar geleden meldde de Arbobalans een toename van burn-outklachten. De werkgeversorganisaties reageerden weinig empathisch: “Niet alle burn-outklachten kunnen aan het werk worden toegeschreven. Nederlanders beschouwen zichzelf als gelukkige mensen en kennen hun leven een rapportcijfer 8 toe.” Ze bepleitten nader onderzoek naar die “onverklaarbare paradox”.

Omvangrijk onderzoek

Inmiddels zijn er heel veel rapporten, zoals het door de Tweede Kamer gewenste grondig onderzoek naar de achtergronden. TNO deed dat met 12 (!) onderzoekers en een klankbordgroep voorgezeten door Prof. Schaufeli. De rapportage à 154 (!) pagina’s verscheen in januari, de KoM-nieuwsbrief schreef dat het per saldo (nog) geen wezenlijk nieuw inzicht oplevert. Sociale partners blijken het als altijd oneens over aard en aanpak van burn-outklachten. Kwaliteit op Maat had eerder – vergeefs – aangeraden hen te betrekken in de klankbordgroep.

Start samenwerking tegen burn-outklachten

Voor de beoogde BMS, Brede Maatschappelijke Samenwerking tegen burn-outklachten, belegde het ministerie van SZW vervolgens drie bijeenkomsten. De laatste begin maart, daar waren ministeries, arbodienst- en zorgverleners, agrarisch ondernemers, bonden en verzekeraars, totaal 19 organisaties. Doel was te komen tot bouwstenen voor het actieplan burn-outklachten. Het verslag noemt onder meer het voornemen daarvoor te onderzoeken “..wat werkgevers momenteel belet de juiste stappen te nemen.” De ministeries van SZW en VWS werken nu aan de verdere invulling van het traject en het plan van aanpak.

Breed nieuw initiatief

Medio mei hebben VNO-NCW en MKB-Nederland zich aangesloten bij een brede initiatiefgroep voor mentale gezondheid. De 24 ondertekenende organisaties schrijven 15 pagina’s aan kabinetsinformateur Hamer: de coronacrisis onderstreept nogmaals hoe urgent het is te investeren in de fysieke en mentale gezondheid in Nederland. Het bestaande Nationaal Preventieakkoord moet uitgebreid worden met een vierde onderdeel, een Nationaal Akkoord Mentale Gezondheid in 2022. De mentale veerkracht van alle generaties moet vergroot worden. “Als bijvoorbeeld prestatiedruk al bij kinderen een groot probleem is, moeten we kijken wat de achterliggende oorzaken zijn en hoe we daar passende oplossingen vinden”, zo schrijven de werkgeversorganisaties in hun nieuwsbericht.

“Ook gezondheid op het werk vraagt om versterking”

Dit schrijven de 24 onder het kopje “Vitale werkenden”.  Ze hebben daartoe vier concrete agendapunten.

o    Een stimuleringsregeling voor vitaliteit in het MKB “.. onder regie van Vitaal Bedrijf.”

o    Kennis over de effectiviteit van interventies op de werkvloer wordt “.. toegepast door Vitaal Bedrijf en RIVM”.

o    “De huidige fiscale vrijstelling voor arbo en stoppen met roken wordt voor bedrijven met het Vitaal Bedrijf vignet verruimd naar vitaliteitsinterventies”

o    Sportondernemers en -verenigingen stimuleren met werkgeversorganisaties dat door thuiswerk “.. vrijvallende reistijd voor mensen meer wordt benut voor bewegen en sporten.”

Zo blijken de 2 werkgeversvoorzitters aardig te hebben onderhandeld met de 22 andere deelnemers. De 2 geven langs deze weg nieuwe status aan het werkgeversinitiatief Vitaal Bedrijf. Anders dan gangbaar in de Nederlandse polder, hadden ze bonden niet uitgenodigd voor deelname.

Schuiven werkgevers iets op?

Het moet toegegeven, de werkgeversorganisaties tonen nu empathie wat betreft vraagstukken van mentale gezondheid. Echter, hun brief wijdt geen woord aan burn-outklachten of prestatiedruk bij werkenden. Het is onbekend of vakbonden zijn gevraagd mede te ondertekenen. De concrete punten in de brief geven voeding aan de gebruikelijke kritiek van bonden: dat het de werkgevers gaat om sleutelen aan de mensen, niet sleutelen aan het werkvolume en de omstandigheden binnen arbeidsorganisaties. Laten we zeggen dat de arbosector de boel bij elkaar kan houden ter wille van inzet op duurzame inzetbaarheid.

De KoM-nieuwsbrief van 18 januari 2021

Nieuwsbericht VNO-NCW en MKB-Nederland, daarin link naar brief initiatiefgroep

over Vitaal Bedrijf, zie de KoM-nieuwsbrief van 26 oktober 2020

Verschillende verzuimcijfers, kansen voor nieuwe analyse?

Deze opening van een CBS-nieuwsbericht op 28 mei klinkt alarmerend. Als verzuimpercentage in 2020 meldt het bureau 4,7%. Het noemt als basis haar kwartaalenquête ziekteverzuim én de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA) van CBS en TNO. In de KoM-nieuwsbrief van 25 mei signaleerden we dat die twee bronnen wezenlijk verschillende cijfers opleveren over 2020: 4,7% resp. 4,3%. (In de vijf voorgaande jaren was het verschil nooit meer dan 0,1%.) Het CBS publiceerde die twee afzonderlijk, zonder ruchtbaarheid. Als haar definitieve cijfer nu noemt het bureau de eerdere hoogste uitkomst.

Toelichting

Uw redacteur kreeg desgevraagd toelichting bij het CBS. In essentie geldt: voor jaarcijfers baseert het bureau zich altijd op de kwartaalenquêtes (met gegevens van bedrijven) waarvan de uitkomsten gecombineerd worden tot een jaarcijfer. De NEA (enquêtering van werknemers) is secundaire bron vanwege de mogelijke uitsplitsing naar persoons- en werkkenmerken.

Zo blijft dus onduidelijk wat de achtergronden zijn bij het verschil tussen de bronnen. TNO-medewerkers schreven bij de publicatie van de NEA dat niet is vastgesteld of dit een effect is van ‘corona’ of van andere factoren. Gangbare aanname in het verzuimbeleid is dat gelegenheid voor combineren van arbeid en zorg, zoals door thuiswerk, verzuim reduceert. Wellicht willen wetenschappers nog eens bezien of het grote sociale experiment ‘thuiswerken in 2020’ daar licht op werpt. Nuchtere analyse levert gewoonlijk meer op dan alarmering.

Nieuwe staatssecretaris op SZW

Het demissionaire kabinet wordt alsnog versterkt. Na de burn-out van Bas van ’t Wout (minister EZK, staatssecretaris SZW) werd er geschoven met functies en vielen er gaten. Die drie worden gevuld per 10 augustus. De post van staatssecretaris op SZW wordt dan bezet door Dennis Wiersma (1986).

Parlement.com meldt dat hij sinds maart 2017 lid van de Tweede Kamerfractie voor de VVD is. Dit na werk bij pensioenuitvoerder PGGM, een projectleiderschap jeugdwerkloosheid op SZW en een voorzitterschap van FNV Jong. Hij is woordvoerder vreemdelingenzaken /migratie, aanpak mensenhandel, arbeidsmigratie en pensioenen en AOW.

De website van de VVD-fractie noemt hem “Oud-voorzitter en oud-vicevoorzitter van FNV Jong en Studentenvakbond”. Hij schrijft er zelf: “Toen ik jonger was, heb ik veel vormen van onderwijs mogen meemaken: mavo, havo, hbo en de universiteit. De ervaringen en kansen die ik daar heb gekregen zijn heel belangrijk voor mij en hebben veel invloed op hoe ik mijn werk als Tweede Kamerlid doe.”

We wensen dhr. Wiersma veel sterkte! We zijn blij dat de minister-president (zelf ooit staatssecretaris op SZW) met deze benoemingen duidelijk maakt dat ook in het kabinet arbeidsbelasting beheersing verdient.

BEKIJK DE KOM-SITE

Wie zei er: “Ik ben dol op de SER!”?

Nieuw themadossier op de KoM-site

• ‘Het Nederlands mirakel’: betreft dat de ontwikkeling van de arbeidsongeschiktheid in ons land?

• Flexibele werknemers in Nederland verdienen bijna de helft minder dan vaste werknemers, maar hoe groot is het verschil nog na correctie voor achtergrondkenmerken zoals leeftijd en opleiding?

• Levert onderzoek over cao- onderhandelingen en meer ons aandachtspunten waar de arbosector op in kan springen voor bevorderen van duurzame inzetbaarheid?

U vindt de antwoorden in het nieuwe themadossier op de KoM-site, Arbeidsmarkt en -verhoudingen

Doe uw voordeel met onze website!

Op de site van de KoM vindt u vele pagina’s met documentatie en ontwikkelingen. Onder tabblad Service vindt u pagina’s waar KoM-leden hun voordeel mee doen, voor klanten en zich zelf.