KoM-nieuwsbrief van 2 mei 2022

Inhoud:

Coronanieuws 

Pleidooi FNV: zie Long covid bij zorgmedewerkers als beroepsziekte

WIA-toename heeft van doen met corona, maar op de achtergrond speelt …

Nieuwe KoM-voorzitter gezocht

MELD U U AAN! 16 juni 2022, 14-16 uur  ALGEMENE LEDENVERGADERING KoM / Discussie Stecr werkwijzer arbeidsconflictenm  Live en online

Workers’ Memorial Day: Aanwezigheid minister een teken – FNV zet overleg op scherp – Bedrijfsarts afhankelijk

‘Poortwachter misbruikt voor exittrajecten’ – FNV-bestuurder Erica Hemmes over het ‘meldpunt ervaringen met bedrijfsartsen en arbodiensten’

Vertrouwen in de bedrijfsarts: (heel) veel bij 56% van de werknemers

Interculturele dienstverlening: luisteren is goud

Coronanieuws

Pleidooi FNV: zie Long covid bij zorgmedewerkers als beroepsziekte

‘Ontslag voor ruim 40% van zorgmedewerkers met langdurige coronaklachten’. FNV Zorg & Welzijn meldt dit na een poll, ingevuld door 518 zorgverleners met long covid. Een VWS-subsidieregeling om zulke zorgmedewerkers na twee jaar ziekte in dienst te houden, start per juni, en kan dan met terugwerkende kracht worden aangevraagd. De bond schrijft in haar nieuwsbericht: “59% van de zorgmedewerkers geeft aan dat de werkgever geen gebruik gaat maken van de regeling, omdat de verwachting is dat de zorgverlener niet binnen zes maanden volledig herstelt.” De regeling blijkt daarnaast niet algemeen bekend.

Trap na

“Dit voelt echt als een trap na voor al die zorgprofessionals die in de frontlinie stonden om Nederland draaiende te houden’, zegt FNV-vicevoorzitter Kitty Jong. De FNV wil een overheidsfonds met een een eenmalige uitkering à € 22.000 voor getroffen zorgmedewerkers. Jong, 22 april in NRC: “We hebben het hier over een beroepsziekte: de zorgmedewerkers zijn buiten hun schuld ziek geworden op de werkvloer. De overheid is op zijn minst medeverantwoordelijk, daar mag iets tegenover staan.”

Het FNV-nieuwsbericht

WIA-toename heeft van doen met corona, maar op de achtergrond speelt …

Meer instroom in de WIA, het was al eerder gesignaleerd, het speelt nu op in de politiek, minister van Gennip moet uitleg geven, tot dan stopt de kamercommissie voor SZW het werk aan het wetsvoorstel ‘RIV-toets zonder verzekeringsarts’. Het UWV-verslag Volumeontwikkelingen 2022 geeft een tussenstand van het onderzoek. Gangbare factoren (meer werkgelegenheid, voorschotten, toekenningspercentage en herlevingen) verklaren 2.800 nieuwe WIA-ers in 2021. Van de overige 2.900 nieuwe mensen meer in de WIA hebben er 500 (ernstige) corona gekregen naast een bestaande aandoening. Voor het overige speelt mogelijk dat er minder verlengingen van de loondoorbetaling opgelegd zijn, re-integratie was immers veel lastiger te realiseren. Een wezenlijk en precies te duiden punt is het verschil van regelingen. Gecorrigeerd voor de invloed van voorschotten steeg de WIA-instroom in 2021: (1) vanuit de Ziektewet met ruim 13% en (2) bij werknemers onder de loondoorbetalingsverplichting met 4%.
UWV gebruikt deze feitelijke bewoordingen. Wij van KoM zeggen: de coronacrisis heeft de maatschappelijke ongelijkheid opnieuw bevestigd …

Lees het UWV-verslag

Nieuwe voorzitter gezocht

Kwaliteit op Maat is in 2015 opgericht om vanuit vakmanschap aan het publieke debat over arbodienstverlening deel te nemen. Dit werk van een vereniging als de onze staat of valt met energieke leden die vanuit hun vakmanschap en praktijkervaring aan dat publieke debat deelnemen. De huidige voorzitter, Rolf de Vries, draagt na 7 jaar graag het stokje over. Om de volgende groeifase tot een succes te maken zoekt Kwaliteit op Maat een nieuwe voorzitter. Iemand die zijn talenten, ervaringen en kennis wil inzetten ten behoeve van de arbosector en de maatschappij. En daarvoor bij onze vereniging de juiste mensen en een inspirerende omgeving vindt. Iemand die plezier haalt uit verbinden en faciliteren van inhoudelijk gedreven professionals.

Lees meer

MELD U AAN

15 juni 2022, 14-16 uur, live en online

ALGEMENE LEDENVERGADERING KoM / Discussie Stecr werkwijzer arbeidsconflicten

De live locatie: 

Vineyard food & drinks, Atoomweg 63, 3542 AA Utrecht

16 uur: borrel voor de live deelnemers

Aanmelden: administratie@kwaliteitopmaat.com, geef aan of u online of live wilt deelnemen

Een op de vijf werknemers heeft wel eens te maken gehad met een arbeidsconflict. Jaarlijks ligt aan zeker 70.000 ziekmeldingen per jaar een conflict ten grondslag. Dat zijn cijfers uit de Stecr-werkwijzer Arbeidsconflicten. De zevende versie is gepubliceerd 12 april, deze behartigt zowel het beheersen als het voorkomen van arbeidsconflicten, alsmede het nut van een arbeidsconflictenprotocol. Pascal Willems heeft eraan meegeschreven en geeft aansluitend op de Algemene LedenVergadering een presentatie.

De werkwijzer is te bestellen

Workers’ Memorial Day

Aanwezigheid minister een teken

Al jaren trekt de FNV eraan aandacht te krijgen voor 28 april. Dat is al 50 jaar Workers’ Memorial Day, de internationale dag waarop vakbonden werknemers herdenken die zijn overleden door een bedrijfsongeval of een beroepsziekte. Deze 28e in de morgen legde FNV-voorzitter de traditionele krans bij het monument bij het Vakbondshuis in Utrecht. In de middag was er een bijeenkomst in Den Haag, deels bijgewoond door minister van SZW Karien van Gennip. Niet eerder was er een bewindspersoon op zo’n bijeenkomst: een (cultuur?)verandering.

FNV zet overleg op scherp

De minister sloot zich aan bij het motto van de bijeenkomst: “Iedereen heeft recht op veilig werk”. Wat betreft de regeling tegemoetkoming beroepsziekten door gevaarlijke stoffen, die 1 juli zou moeten werken, had ze nog weinig nieuws te melden. Ze benadrukte dat er geen verjaring geldt, ook beroepsziekten door blootstelling meer dan 40 jaar geleden komen voor de regeling in aanmerking. Haar goed bedoelde betoog over de noodzaak van preventie riep bij leden van de bond op: dit horen we al jaren, wanneer gebeurt er nu echt iets? FNV-vicevoorzitter Jong onderstreepte die gevoelens: de cijfers over arbeidsongevallen en beroepsziekten verbeteren niet, blootstelling aan gevaarlijke stoffen blijft voortduren, het arbobeleid houdt de werkgevers een wortel voor, de stok van handhaving wordt amper gebruikt. Jong herhaalde voor de minister wat ze die morgen in de Volkskrant had gezegd: de FNV heeft concrete plannen voor verbetering, de bond wil concrete stappen van de minister vóór 1 juli, anders stopt ze het Haagse overleg met werkgevers over grenswaarden gevaarlijke stoffen. Van Gennip keerde zich tegen Jongs beeld van de werkgevers, en was verder kort en krachtig: “We gaan met elkaar aan tafel”.

Bedrijfsarts afhankelijk

Jong hekelde opnieuw de afhankelijkheid van de bedrijfsarts, die zou niet direct door de werkgever moeten worden betaald. Ze had een pleidooi voor twee typen bedrijfsartsen. De een zou verzuim moeten behartigen, gefinancierd uit een sectorfonds. De ander zou zich moeten richten op preventie, ten laste van de werkgever.

FNV-voorzitter Turinga, kranslegging

“Poortwachter misbruikt voor exittrajecten”

FNV-bestuurder Erica Hemmes over het ‘meldpunt ervaringen met bedrijfsartsen en arbodiensten’

FNV-bestuurder Erica Hemmes is stellig: het lijkt dat werkgevers vaker de poortwachtertrajecten rond zieke werknemers misbruiken als exittrajecten. Dit gebrek aan goed werkgeverschap geldt met name voor de werkgevers die de acties uitbesteden aan verzekeraars en private uitvoerders van sociale zekerheid. Dat is een achtergrond bij het recent door de bond gestarte ‘meldpunt ervaringen met bedrijfsartsen en arbodiensten’.

Ervaringen van begeleiders

Hemmes is bestuurder in het team van de FNV-sector Uitkeringsgerechtigden en heeft arbeidsongeschiktheid in haar portefeuille. Kaderleden van de bond begeleiden langdurig zieke werknemers. De recente ervaringen in dit netwerk van betrokken mensen waren aanleiding voor starten van het meldpunt, naast het “vermaledijde” wetsvoorstel om de verzekeringsarts geen rol meer te geven bij de RIV-toets.

Onheuse bejegening

Ik interview haar in een online sessie. De signalen van kaderleden duiden op een toename van onwenselijke situaties: zieke mensen voelen zich niet serieus genomen, de bedrijfsarts lijkt er voor de werkgever te zitten, de begeleiders mogen niet mee naar gesprekken, mensen krijgen niet duidelijk of ze met een bedrijfsarts of een ander van doen hebben, mensen worden naar voor hen onduidelijke expertisecentra gestuurd en zien dat uitkomsten zonder hun toestemming met de bedrijfsarts gedeeld worden. De bejegening die mensen ervaren van bedrijfsartsen en anderen zit hen het meest hoog. Blijkens een FNV-enquête enkele jaren geleden, onder uitkeringsgerechtigden in den brede, staat onheuse bejegening ver bovenaan als grief.

“We komen vaak dezelfde tegen”

Het gaat nogal eens om dezelfde partijen, met name als werkgevers het hele pakket van zorg voor zieke werknemers uitbesteden. “De private uitvoering van de Ziektewet geeft enorm veel klachten.” Het gaat om diverse BV’s voor private uitvoering van sociale zekerheid. Ze noemt het voorbeeld van een Radar-Tv-uitzending daarover enkele jaren geleden: die leidde tot 11.000 meldingen over onder meer Acture. Deze naam valt vaker in ons gesprek.

Informatie

Hemmes ziet bij de private uitvoerders te weinig deskundigheid, ze moest een begrip als ‘passende arbeid’ eens uitleggen aan een medewerker. Ze stelt dat helaas ook werknemers zelf vaak slecht op de hoogte zijn, mensen zoeken pas informatie als ze al lang ziek zijn, ook FNV-leden denken soms nog dat ze bij arbeidsongeschiktheid 70% uitkering krijgen. Ze noemt het taak voor de bedrijfsarts om mensen te informeren. Al dit soort problemen spelen met name ook wanneer arbodiensten ‘uurtje – factuurtje’ werk doen. Mijn vraag is of zulke voorlichting meer een taak is voor de werkgever dan voor de ondersteunende arbodienst/bedrijfsarts – daar komen we niet uit.

Meldpunt als instrument

Het meldpunt is recent gestart, er is nog geen rode draad te zien in de ontvangen meldingen. De FNV zal het voorlopig nog open laten staan, maar in ieder geval rapporteren vóór de kamerbehandeling van het wetsvoorstel ‘RIV-toets zonder verzekeringsarts’. Bevraagd over de mogelijke kritiek zegt Hemmes: “Natuurlijk is een meldpunt niet representatief! Maar het is een goed instrument om zaken naar boven te halen.” De kritiek dat ’t meldpunt mensen afleidt van aangewezen routes voor twijfels en klachten? Die wijst ze van de hand: het is alsof de dienst Toeslagen zegt dat de klachtenregeling afdoende is voor problemen.

Waarborgen

Het stelsel kent diverse middelen voor borging van kwaliteit en onafhankelijkheid van de bedrijfsarts, zoals de recent ingevoerde second opinion. Volgens Hemmes zien de begeleiders van langdurig zieke werknemers daar weinig voordeel bij. Het is voor mensen lastig te begrijpen wanneer ze er een beroep op kunnen doen en hoe ze een vraag voor een andere arts kunnen formuleren. Afstappen van summiere contracten is belangrijk. Nu komt het voor dat een bedrijfsarts over een werknemer na diens operatie oordeelt dat er geen benutbare mogelijkheden zijn, maar deze niet nog opnieuw ziet drie maanden later in een waarschijnlijk betere conditie.

“Werk is de beste sociale zekerheid”

Dat houdt Hemmes haar leden én de werkgevers steeds voor. Het private stelsel van verzuimbeheersing en vermijden van arbeidsongeschiktheid is de wens van de werkgevers, zegt Hemmes. Dan moeten ze als goed werkgever optreden, in plaats van het – volgens haar steeds meer – koersen op exittrajecten. Als belangrijke borgen voor zorgvuldigheid ziet ze een RIV-toets mét verzekeringsarts en duidelijke onafhankelijkheid van de bedrijfsarts.

Ton van Oostrum

Vertrouwen in de bedrijfsarts:

(heel) veel bij 56% van de werknemers

Eind 2021 is de 17e (!) Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA) uitgevoerd, met bijna 50.000 werknemers-respondenten. De recente eerste publicatie “in vogelvlucht” kreeg aandacht in de pers vanwege de cijfers over ongewenste omgangsvormen. Maar de uitkomsten omvatten veel meer, zoals een weer iets toegenomen aandeel mensen met burn-outklachten. Ook andere cijfers in verband met psychosociale arbeidsbelasting zijn weer op of dicht bij het niveau vóór de coronacrisis.

Verzuim

Het verzuim is hoog te noemen. Opnieuw blijkt een opmerkelijk verschil tussen de bronnen. De CBS-Kwartaalenquête Ziekteverzuim ziet op basis van de opgave van bedrijven en instellingen een toename, van 4,7% in 2020 naar 4,9% in 2021. De NEA laat doorgaans eenzelfde ontwikkeling zien, met hoogstens 0,1 procentpunt anders dan het CBS. Het verzuimpercentage op basis van de NEA komt anders uit: 4,5%, 4,3% en 4,7% voor 2019 tot en met 2021.

Vertrouwen in de bedrijfsarts

Een vraag betrof de mogelijkheid om een bedrijfsarts te raadplegen. Van de werknemers zei 65% die te hebben, maar: er gaf een kwart aan dit dit niet te weten! “Over het algemeen hadden werknemers vertrouwen in de bedrijfsarts. In 2021 gaf 56% aan veel of heel veel vertrouwen te hebben”, schrijft de publicatie. Zie verder de illustratie. Vergelijking met eerdere jaren ontbreekt hier, de vraag was in de recente jaargangen niet gesteld.

In juli 2020 was er wel een kleinschaliger bevraging, mede voor de evaluatie van de arbowetswijziging van 2017. Werknemers die bij eerdere enquêtering aangaven contact te hebben gehad met de bedrijfsarts, werden opnieuw benaderd. De uitkomst was nagenoeg gelijk: 58% van de 1.259 respondenten had veel tot heel veel vertrouwen in de onafhankelijkheid van de bedrijfsarts.

De publicatie “Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden 2021 in vogelvlucht”

Toenmalig staatssecretaris Van ’t Wout over de evaluatie van de arbowetswijziging

 

 

 

 

 

 

 

Interculturele dienstverlening: luisteren is goud

Partijen met de hakken in het zand: wie in de arbosector heeft het niet meegemaakt? Als het gaat om een werknemer van buitenlandse afkomst is er extra kans dat trajecten uit de rails lopen. Het blad AD-visie van en voor arbeidsdeskundigen wijdt een artikel aan mogelijke oplossingen. Die komen van diverse gespecialiseerde arbeidsdeskundige bureau’s en interculturele expertisecentra, onder wie KoM-lid Adprofs, en van de Saxion Hogeschool met z’n vele aandacht voor interculturele dienstverlening. Ook komt aan het woord VU-hoogleraar Interculturele Competenties Van Oudenhoven – Van der Zee. Zij heeft onder meer een Multiculturele Persoonlijkheids Vragenlijst (MPV) ontwikkeld, als instrument voor zulke competenties. Een must read voor de arboprofessional met buitenlandse cliënten!

Lees het op de KoM-site

LinkedInWebsite