3 februari 2020

De KoM bestaat 5 jaar. En viert dat met een spetterend congres. Waar ook jij hartelijk voor bent uitgenodigd. KoM en neem je relaties mee! Meer info

IN DEZE NIEUWSBRIEF

Coronavirus – Arbo-inf@ct verschijnt weer  Bedrijfsartsen helpen  bedrijfsartsen

Privacy: onduidelijkheid en onvrede  Wanneer een arbeidsorganisatie de beleidsregel ‘de zieke werknemer’ zorgvuldig volgt, ervaren werknemers dat als een gebrek aan interesse in de mens. Dat helpt re-integratie niet. Zo reageert de KoM op een uitvraag van het ministerie.

Borstlap: “We moeten de bakens verzetten” – Het vervolg lijkt vooralsnog klassiek Het rapport “In wat voor land willen wij werken” kreeg waardering vanwege de brede, samenhangende benadering. Die euforie leek met een dag verdampt.

“Het betere werk, de nieuwe maatschappelijke uitdaging” en “In wat voor land willen wij werken” Meer hoofdpunten uit de rapporten, met kanttekeningen.

Onevenredig meer WIA-instroom? Soms is geen antwoord ook een antwoord.  Is minister Koolmees niet tevreden met eerdere UWV-uitleg?

Meerjarenplan verbeteren naleving RI&E 2020 – 2023: Van Ark zet hoog in

===============================================================

 

 

Coronavirus – Arbo-inf@ct verschijnt weer

De gezondheidsautoriteiten wereldwijd staan op scherp. In Nederland geldt dat voor de Landelijke Coördinatie Infectieziektebestrijding (LCI), onderdeel van het Centrum Infectieziektenbestrijding (CIb) van het RIVM. Daar verzorgt men de nodige informatie en adviezen aan GGD-en en curatieve artsen. In samenwerking met Cib/LCI maken enkele bedrijfsartsen zo nodig mailingen voor de bedrijfsgezondheidszorg. Deze uitgaven Arbo-inf@ct zijn bij een eerdere infectie-uitbraak gestart met vrijwilligerswerk, de betekenis is niet minder. De eerste over het coronavirus is nu verschenen. Die behartigt naast algemene informatie specifieke bedrijfsgeneeskundige aspecten. Zoals advisering over reizen naar en vanuit China, werksoorten in Nederland waar extra alertie aan de orde kan zijn: zeehavens en internationale luchthavens, medisch personeel betrokken bij patiënten. En natuurlijk links voor actuele informatie.

Meer weten, aanmelden voor deze uitgave van het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten, externe link, https://www.kiza.beroepsziekten.nl/

 

===============================================================

Privacy:

onduidelijkheid

en onvrede

 

KoM reageert op uitvraag van ministerie over beleidsregel ‘de zieke werknemer’

Wanneer een arbeidsorganisatie de beleidsregel zorgvuldig volgt, ervaren werknemers dat als een gebrek aan interesse in de mens. Ook veel werkgevers klagen hierover. Als geïnteresseerd mens vraag je hoe het met iemand gaat, wat er speelt en wat de mogelijkheden om op een positieve wijze aan de slag te gaan. Dit helpt re-integratie.

Zo reageert de KoM op een uitvraag van het ministerie naar ervaringen met privacy en de beleidsregel ‘de zieke werknemer’ van de Autoriteit Persoonsgegevens. In de praktijk zijn de richtlijnen van de AP vooral een verbod, praktisch nauwelijks uitvoerbaar. Het kan volgens de KoM niet ingewikkeld zijn meer duidelijkheid te scheppen. Lees de volledige reactie op de site van de KoM, externe link, https://vkom.nl/?page_id=491

===============================================================

Borstlap: “We moeten de bakens verzetten”

Het vervolg lijkt vooralsnog klassiek

Het rapport “In wat voor land willen wij werken” kreeg waardering vanwege de brede, samenhangende benadering. Die euforie leek met een dag verdampt. Voorzitter Borstlap had bij de presentatie de 23e januari nog gevraagd: kijk verder dan uw eigen werk en onderneming, schuif uw particuliere belang in ieder geval voor een poosje opzij. “Wij bepleiten de vorming van een brede maatschappelijke alliantie die gaat werken aan het opnieuw inrichten van alle regels rond werk.”

Gemengde reacties

MKB-voorzitter Vonhof leek nog mild op die bijeenkomst. Het Algemeen Dagblad interviewde hem en citeerde hem de dag erna: ‘Rapport-Borstlap haalt elke prikkel uit ondernemerschap’. FNV-er Boufangacha was ter plekke kritisch. Maar het FNV-nieuwsbericht had een gemoedelijke kop, “Borstlap onderschrijft arbeidsmarktanalyse FNV”. Daaronder staat weer stevige taal: de commissie gaat te ver met het sterk inperken van de ontslagbescherming, het voorgestelde deeltijdontslag “zou werknemers vogelvrij verklaren”.

Vervolg

Verdwijnen het ‘rapport-Borstlap’ en dat van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid in de spreekwoordelijke lade? We brengen in herinnering de WAO-rapporten van bijna 20 jaar geleden. In de commissies Donner en Vreeman speelden sociale partners nauwelijks een rol. Toch is het toen gelukt tot een wezenlijke én gedragen hervorming te komen. Kan zoiets nu weer? Borstlaps oproep tot een brede maatschappelijke alliantie betekent afstand nemen van de Nederlandse polder waar werkgevers- en werknemersorganisaties vooral in beslotenheid deals maken. Minister Koolmees zei de regie te willen nemen. Zijn eerste stap is de aankondiging van een kabinetsstandpunt, op uiterlijk 1 april: het klassieke model waarin de coalitiepartijen vooral in beslotenheid deals maken.

“Het betere werk, de nieuwe maatschappelijke uitdaging” en “In wat voor land willen wij werken”

Hoofdpunten uit de rapporten,

met kanttekeningen

‘Borstlap’ bepleit: loondoorbetaling bij ziekte naar één jaar, geen plicht tot re-integratie in het ‘tweede spoor’, één basis AO-verzekering voor alle werkenden. In vervolg op de twee voorgaande nieuwsbrieven brengen we nu nog nadere arborelevante punten uit deze rapporten van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) en de Commissie Regulering van Werk (CRW). Met kanttekeningen, vooral vanuit arboperspectief.

Sociale innovatie  De WRR bepleit: arbeidsorganisaties zo inrichten dat het beste uit mensen wordt gehaald. Dat is cruciaal voor onze economie, die moet het immers vooral hebben van de mensen; Vlaanderen en Finland heten voorbeelden. Kanttekening: steeds meer arbeidsorganisaties trekken aan werkgeluk en -plezier. WRR en CRW benoemen die gaande ontwikkeling zijdelings, maar waarderend.

Basisbaan  De WRR bepleit dit voor mensen met een uitkering en weinig kans op de arbeidsmarkt. Kanttekening: in de ‘Melkertbanen’ kwamen indertijd mensen vanuit de bijstand. Daarvan stroomde een onevenredig groot deel na enige jaren de WAO in. Het lijkt belangrijk voor deze mensen bedrijfsgezondheidszorg te organiseren.

Eén basisverzekering arbeidsongeschiktheid  We noemden al een mogelijke rol van onder meer bedrijfsartsen in het ‘wachtjaar’ vóór een eventuele uitkering voor zzp’ers. De CRW suggereert een uitkering op minimumbestaansniveau, d.i. bijstandsniveau. Kanttekening: er is een groep zzp’ers die bij arbeidsongeschiktheid zelfs niet kan terugvallen op partner of vermogen; de vraag is of zij geholpen zijn met bijstandsniveau. Verder wordt de samenloop van deze basisverzekering met een loongerelateerde AO-uitkering een lastige puzzel; druk op het huidige uitkeringsniveau valt te voorzien.

Ontslagrecht  Naast mogelijk deeltijdontslag (onder strikte condities) noemt de CRW ook de mogelijkheid van volledig ontslag zonder juridische grond (opzegverboden daargelaten), mits de werkgever flink betaalt. Kanttekening: de kritiek van werknemerszijde is begrijpelijk. Ademruimte voor werkgevers is al te bereiken met de bestaande resultaatafhankelijke beloning. We weten dat dreiging van ontslag voor mensen tot psychische en fysieke problemen kan leiden. Het is niet te hopen dat het spreekuur van bedrijfsartsen belast wordt met (meer) oneigenlijke ziekmeldingen.

Onderbouwing  De WRR stelt dat bijna de helft van het verzuim in Nederland werkgerelateerd is. Kanttekening:  op onze navraag meldt de WRR zich te baseren op de NEA. De aard van die bron verdient betere duiding: het is enquêtering van werknemers. Bedrijfsartsen spreken gewoonlijk over 30% werkgerelateerd verzuim. Een hard getal ontbreekt. Ter vergelijking: wat betreft beroepsziekten varieert de incidentie van 0,2% volgens bedrijfsartsen tot 11% volgens een werknemersenquête. Hetgeen aangeeft dat de werknemersbeleving een belangrijke factor moet zijn voor de professionals!

Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid, externe link https://www.wrr.nl/publicaties/rapporten/2020/01/15/het-betere-werk

Site Commissie Regulering van werk, eindrapport, toespraak voorzitter Borstlap 23 januari, externe link https://www.reguleringvanwerk.nl/actueel/nieuws/2020/01/23/index

●  Meer weten over deze rapporten over de toekomst van de arbeidsmarkt?  Divosa is de vereniging van gemeentelijke dienstverlening in het sociaal domein, onder meer actief voor mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Zij organiseert de middag van 14 februari in Utrecht een bijeenkomst met dhr. Borstlap. Externe link https://www.divosa.nl/agenda/bouwstenen-commissie-borstlap-in-uitvoering

=================================================================

Onevenredig meer WIA-instroom?

Soms is geen antwoord ook een antwoord

UWV meldde meer WIA-instroom over de eerste 8 maanden van 2019. Haar kennisverslag lichtte toe: voornamelijk door meer en oudere beroepsbevolking. Dagblad Trouw maakte een licht verontrust bericht. Kamerleden stelden vragen. Minister Koolmees meldt 24 januari meer tijd nodig te hebben voor beantwoording. Is hij niet tevreden met de UWV-uitleg? We houden u op de hoogte.

===================================================================

Meerjarenplan verbeteren naleving RI&E 2020 – 2023

Van Ark zet hoog in

Minder dan de helft van de werkgevers in Nederland heeft een Risico-Inventarisatie en -Evaluatie. Het gaat vooral om het MKB dat vaak niet eens weet van het bestaan van de RI&E-plicht. (Grotere arbeidsorganisaties voldoen vrijwel volledig, aldus werkt 80% van de werknemers in een organisatie met een RI&E). Staatssecretaris Van Ark beloofde in september een verbeterplan nog in 2019, het kwam er 29 januari. Conferenties met professionals afgelopen jaar waren mede input voor dit plan. We melden de volgende hoofdpunten.

Instrument  Een multidisciplinair team heeft een week onafgebroken gewerkt aan een nieuw RI&E-instrument en dat getest bij ondernemers. Dat komt in een vernieuwde digitale omgeving van het Steunpunt RI&E.

Communicatie  Er komt een campagne over de RI&E-plicht, toegesneden op de lastig te bereiken groep werkgevers, bijvoorbeeld via hun financieel adviseur of boekhouder. Start is in het tweede kwartaal, daar waar de naleving het meest achter blijft, zoals horeca en financiële dienstverlening. De campagne gaat daarna door, met telkens monitoren op resultaat en mogelijke verbetering.

Brancheorganisaties  Van Ark wil brancheorganisaties stimuleren voor verbetering van de (bestaande) ondersteuning aan werkgevers. Ze wil met hen een platform ontwikkelen om best practices te delen.

Handhaving  De Inspectie heeft een pilot ‘administratieve handhaving’ gestart. 400 werkgevers worden op afstand, liefst digitaal, gecontroleerd op het hebben van een RI&E, plan van aanpak en basiscontract. Eind 2020 “.. wordt gekeken naar de effectiviteit en de mogelijkheid de werkwijze uit te breiden zodat in de toekomst 100% inspectiedekking mogelijk is en alle bedrijven een boete krijgen als ze niet over een RI&E beschikken.”

Balans

● Die aankondiging is zeer bijzonder. Nooit eerder heeft de Inspectie of een bewindspersoon zo hoog ingezet. We zijn benieuwd naar de reacties van politici en professionals.

● Het matig voldoen aan de RI&E-plicht speelt overigens in veel landen. Van Ark noemt Europese monitoring; ze maakt geen gewag van analyse daarop voor nieuwe aangrijpingspunten.

● Tenslotte: de staatssecretaris wil – terecht – zowel (1) verhoging van de naleving als (2) verdieping van kwaliteit en gebruik van de RI&E. Een aloud probleem is dat uitbrengen van een RI&E-instrument, zoals nu, waarschijnlijk het eerste bevordert en het tweede misschien juist niet. In een vierjarenplan verdient wat ons betreft zo’n fundamentele kwestie aandacht. Had Van Ark misschien toch meer moeten denken aan een rol voor professionals, de preventiemedewerker voorop? Die komt in haar stuk niet voor. De KoM had midden 2017 al input.

Brief staatssecretaris Van Ark, externe link

https://www.rijksoverheid.nl/ministeries/ministerie-van-sociale-zaken-en-werkgelegenheid/documenten/kamerstukken/2020/01/29/kamerbrief-meerjarenplan-verbeteren-naleving-riene

KoM-handreiking preventiemedewerker en RI&E 2017, externe link, https://vkom.nl/?page_id=536

NIEUW OP DE KOM-SITE

Arbeidsveiligheid in Nederland behoorlijk op orde, ‘deregulering goede zaak’  “Het arbeidsomstandighedenbeleid wordt al twee decennia gekenmerkt door deregulering en zelfregulering.” Zo opent een artikel in Arbo-online, over de vraag naar het succes van dat beleid. Arbo-online interviewt drie zeer ervaren veiligheidskundigen “Kijkend naar de rol van de overheid zijn de mannen eensluidend in hun oordeel: deregulering was, is en blijft voor hun een goede zaak.” En de toename van arbeidsongevallen dan? Steeds meer bedrijven komen “.. op een hoger niveau in de veiligheidsketen en zijn dan eerder bereid om een ongeval te melden.” Lees meer via de site van de KoM, externe link https://vkom.nl/?p=3086

“In wat voor land willen wij werken?” – de toekomst is al gestart  De drukte rond rapporten over de toekomst van de arbeidsmarkt doet vergeten dat er al positieve ontwikkelingen zijn. Vijf financiële instellingen hebben begin december een ‘werkcode’ vastgesteld met de bonden. Flexibele krachten zoals payrollers, uitzendkrachten en zzp’ers zullen gelijkgeschakeld worden met vaste krachten. Het ideaalbeeld is een CWO, een Collectieve Werkenden Overeenkomst: voor alle medewerkers, ongeacht het dienstverband. Anderen dan de werknemers krijgen toegang tot programma’s voor leren, ontwikkelen en werken aan hun vitaliteit. Lees meer via de site van de KoM, externe link https://vkom.nl/?p=3107