KoM Nieuwsbrief 8 juni 2020 / Eén jaar loondoorbetaling kost werkgevers 0,7 mld per jaar

COVID-19 besmettingen bij arbeidsmigranten in vleesverwerking

‘Inspectie SZW is een ingedutte boel’ – dat is niet het hele verhaal

Al ruim twee weken is de vleesverwerking in het nieuws als infectiehaard. Bij een productielocatie van VION blijkt 22 procent van de ruim 600 medewerkers besmet met het coronavirus, vooral arbeidsmigranten. Burgemeester Heerts, voorzitter van de veiligheidsregio, sluit uiteindelijk de VION-vestigingen in Groenlo en Apeldoorn. De regionale pers onderzoekt hoe het zover heeft kunnen komen: een onthutsend inzicht in naar elkaar verwijzende instanties.

‘Boter op ons hoofd’

NRC Handelsblad publiceert een reeks artikelen over migranten: er is sprake van uitbuiting en mensenhandel. Op 4 juni gaat het over de Inspectie SZW. Critici vinden die “niet vooruit te branden”. Anderen wijzen op onderbezetting van de dienst. Dat verbetert, nieuw aangetrokken inspecteurs zijn in opleiding. Eerder schrijft de krant over de huisvesting en uitzendbureaus. Ook komt Monique Kremer aan het woord. Die was tot voor kort lid van bij de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid, laatstelijk actief met het rapport “Het betere werk”. Ze is nu voorzitter van de Adviescommissie voor Vreemdelingenzaken, de krant noteert van haar: “Als het om arbeidsmigranten gaat hebben we boter op ons hoofd”.

Bedrijfsarts in beeld

Omroep Gelderland bevraagt 25 mei bedrijfsarts Elianne van Veelen, één van onze leden. Zij heeft eerdere ervaring in de sector, maar tijdens de coronacrisis is ze in geen enkele slachterij geweest. Zij wijst op een mogelijk blinde vlek in kennis en maatregelen. “Bij slachterijen mogen ramen niet open, omdat ongedierte kan binnenkomen”. Afstand houden en hygiëne, waar het kabinet en RIVM steeds op hameren, is niet genoeg. “Het ventilatiesysteem in een bedrijf moet zo zijn ingericht dat aerosolen zich niet kunnen verspreiden. En vooral slachterijen moeten dat doen.”

‘We volgen de experts van de GGD’

Inmiddels is de VION-vestiging in Groenlo per 4 juni weer open. Omroep Gelderland spreekt met CEO Lotgerink. Er is onder meer desinfecterende luchtbehandeling. “Deze verdere aanscherping van de maatregelen treffen wij in Boxtel en voeren we ook door in onze andere vestigingen”, aldus Lotgerink. “We volgen de experts van de GGD en we leren steeds meer hoe wij er gerichter voor kunnen zorgen dat onze medewerkers veilig kunnen werken.” Er is een dagelijkse gezondheidscontrole. “Bij binnenkomst moeten de medewerkers een formulier invullen, in de eigen taal. En er is ook een tolk aanwezig”, zegt een woordvoerder van Vion. “De vragen op die lijst moeten allemaal met ‘nee’ worden beantwoord, want er wordt gevraagd of er klachten zijn, of ze het virus hebben gehad, of huisbewoners het hebben. Bij één keer ‘ja’ krijgen ze geen toegang tot het gebouw. Dan worden ze doorgestuurd naar de bedrijfsarts, die bepaalt of ze eventueel getest moeten worden.”

Twijfels

“Elke migrant die voor een rit van anderhalf uur in de bus stapt heeft op dat moment besloten niet ziek te zijn. Als hij bij aankomst een vraag met ‘ja’ beantwoordt zit hij de rest van de dag in de kantine.” FNV-bestuurder Klijn toont bij RegioTV Tiel twijfels over de tests. En: “Ik begrijp niets van de mysterieuze wegen die de GGD bewandelt.” De VION-vestiging in Boxtel, met 1.900 werknemers de grootste, bleef ondanks besmettingen open. “En nu wordt er een tweede groep getest, maar dat zijn mensen die zes, zeven weken thuis zijn geweest. Dat heeft geen zin, dat is het doelbewust beïnvloeden van de testen.”

Commentaar – Rolf de Vries, voorzitter KoM

Rol bedrijfsartsen

De situatie bij VION geeft stof tot nadenken over de rol van de bedrijfsarts en arbodienst in een dergelijke situatie. Elianne van Veelen benoemt deze preventieve rol al: er moet een verdieping op het advies van het RIVM bedacht worden om tot passende maatregelen te komen. Landelijk wordt er nog geworsteld met de bedrijfsartsenrol in de COVID-19 situatie. OVAL en NVAB stuurden 27 mei aan minister De Jonge een brief: ze bepleiten dat bedrijfsartsen een rol blijven spelen in het advies aan werknemers na een positieve uitslag op corona. “Nu die preventieve functie per 1 juni wegvalt [de rol van de bedrijfsarts bij testen], .. bestaat het risico dat werkplekken nieuwe brandhaarden worden. ….Wij maken ons ernstige zorgen over de veiligheid op de werkvloer. We kunnen en mogen er niet vanuit gaan dat gedreven werknemers zonder deskundig advies zelf kunnen bepalen wanneer er geen gezondheidsrisico’s meer bestaan en het werk kan worden hervat. Dat, terwijl vele corona-uitbraken werkgerelateerd blijken te zijn ……En denk ook aan de recente besmettingen in slachthuizen.”

Kwaliteit op Maat benadrukt wij het belang van de preventieve rol van de bedrijfsarts hierin. Dat betekent met (betere) samenwerking tussen arboprofessionals passende maatregelen adviseren ter voorkoming van verspreiding op de werkvloer en het gericht adviseren van kwetsbare groepen. Dan kun je de invloed aanwenden om werknemer en werkgever te beschermen tegen onwetend positieve collega’s.

Het wegvallen van de rol van de bedrijfsarts bij triage en het aanvragen van de testen is wat ons betreft geen probleem. Wel is het essentieel dat de GGD goede informatie meestuurt met de testuitslag, waarin verwezen wordt naar de bedrijfsarts als er vragen zijn m.b.t werk (zowel bij een positieve als een negatieve uitslag). Bij een positieve uitslag zal iemand in quarantaine geplaatst worden door de GGD en volgt er gewoon een ziekmelding voor werk. De bedrijfsarts kan dan normaal gesproken vanzelf in beeld komen voor begeleiding van deze medewerker. Maar ook door vragen en onrust die op de werkvloer ontstaan omdat er een Corona-positieve collega heeft rondgelopen. Daarmee staat de bedrijfsarts niet buitenspel, maar is er wel nog meer belang gekomen bij het goed afstemmen van preventief en curatief coronabeleid met élke klantwerkgever.

Links:

https://www.nrc.nl/nieuws/2020/06/04/uitbuiting-nauwelijks-aangepakt-a4001724#/handelsblad/2020/06/04/#302

https://www.omroepgelderland.nl/media/36653/Vleessector-praat-verder-over-corona-bedrijfsarts-wijst-op-luchtsystemen

https://www.ad.nl/binnenland/deze-burgemeester-sloot-twee-slachterijen-vion-was-gewaarschuwd~aecef1e0/

https://www.nrc.nl/nieuws/2020/05/29/als-het-om-arbeidsmigranten-gaat-hebben-we-boter-op-ons-hoofd-a4001314

https://www.omroepgelderland.nl/nieuws/2453016/Slachterij-Vion-in-Groenlo-weer-open-na-coronabesmettingen

https://www.regiotvtiel.nl/nieuws/2453135-fnv-bestuurder-klijn-twijfelt-over-aanpak-testen-slachtpersoneel

https://www.oval.nl/nieuws/persbericht-nieuwe-infectiehaarden-dreigen-als-adviesrol-wegvalt

Foto Brabants Dagblad 4 juni 2020

=================================================================

Kabinetsstandpunt ‘Toekomst van de arbeidsmarkt’ uitgesteld

Loondoorbetaling bij ziekte naar één jaar blijft reële optie

In januari 2020 nam Minister Koolmees het rapport ‘Borstlap’ in ontvangst. Hij stelde toen dat het kabinet uiterlijk 1 april een standpunt zou uitbrengen. Op 22 mei schrijft de bewindspersoon aan de Tweede Kamer: “De vraagstukken .. zijn bijzonder complex en, zoals de Coronacrisis laat zien, ook bijzonder urgent. Door de Coronacrisis is het echter niet mogelijk gebleken om de gesprekken te organiseren die noodzakelijk zijn om te komen tot een kabinetsreactie die recht doet aan de materie.” Dit geeft aan dat de minister draagvlak wil zoeken; sociale partners hebben nogal verschillende standpunten. Hij vervolgt: “De kabinetsreactie .. volgt daarom na de zomer. In de tussentijd spreekt het voor zich dat de inhoud van beide rapporten wordt meegewogen in de stappen die het kabinet de komende tijd zal zetten in de Coronacrisis.”

Uitstel is zeker geen afstel

Werkgevers zien de twee jaar loondoorbetaling bij ziekte als rem op aantrekken van mensen, zeker in vaste dienst. ‘Borstlap’ bepleit één jaar loondoorbetaling. Werknemersorganisaties hebben geen uitgesproken opvatting. Een beslissing over een jaar loondoorbetaling bij ziekte wordt nu weer vooruitgeschoven. Het kan zomaar zijn dat het onderwerp wordt van de kabinetsformatie na de verkiezingen van maart 2021. Een wetswijziging werkt dan op z’n vroegst per juli 2022.

Verrassingen voordien zijn niet uitgesloten. Het kabinet trekt miljarden steun uit om werkgelegenheid overeind te houden, om bij burgers en bedrijven vertrouwen te wekken in de economie ondanks de coronacrisis. Verkorten van de verguisde twee jaar loondoorbetaling zou voor werkgevers een vertrouwenwekkende maatregel zijn … Daar staat tegenover dat een wijziging ten tijde van crisis vreemd kan uitpakken, zoals door hogere instroom in de WIA.

Eén jaar kost werkgevers 0,7 mld per jaar

Het Centraal Planbureau bekijkt, zoals gebruikelijk in de opmaat naar een kabinetsformatie, alternatieven voor beleid. Die hebben minpunten, zoals al vaker was berekend. Als loondoorbetaling één jaar wordt in plaats van tee, dalen voor werkgevers die kosten met een half miljard. De 0,2 procent hogere werkloosheid en de 7000 meer WIA-gevallen kosten 1,2 miljard, op te brengen uit … werkgeverspremies. Achter dergelijke salderingen zitten pijnlijke gegevens: bijvoorbeeld een verwachte toename van mensen die minder dan 35% arbeidsongeschikt beoordeeld worden en ontslagen kunnen worden.

De brief van minister Koolmees, externe link https://www.rijksoverheid.nl/ministeries/ministerie-van-sociale-zaken-en-werkgelegenheid/documenten/kamerstukken/2020/05/22/uitstel-kabinetsreactie-commissie-regulering-van-werk

Meer over het Centraal Planbureau via de KoM-site, externe link https://vkom.nl/?page_id=3201

=================================================================

De 55min-economie is uit

Leve de 60min-economie?

Of nuance zoeken?

In een eerdere nieuwsbrief berichtten we over de 55min-economie. Eind april bepleitte econoom Fransman van de Argumentenfabriek die als uitweg uit de coronacrisis. Het sterfterisico door corona van 55-minners was tolerabel in een veel gebruikt normenkader, uiteraard met (niet alleen maar persoonlijke) bescherming. Dus was, aanvullend aan de 1,5-meter-economie, zijns inziens een 55min-economie mogelijk. Gezonde mensen van onder de 55 gaan daarin weer aan en naar het werk, ook op plekken waar 1,5 meter afstand niet mogelijk of wenselijk is. Hij wierp ook de gedachte op van een tijdelijke regeling arbeidsongeschiktheid voor 55-plussers.

In een volgende publicatie, eind mei, is de auteur meer genuanceerd. Hij heeft betere cijfers en kan onderscheiden naar al of niet chronische aandoeningen in de leeftijdscohorten. Zo concludeert hij met medeauteurs dat zelfs een 60min-economie reëel is. Bovendien, “Door alleen de kwetsbaren af te schermen, neemt het aantal contacten af en daalt het aantal besmettingen .. terwijl we de economie grotendeels laten doordraaien.” Daarbij zien ze geen nut meer van het algemene 1,5 meter afstand houden.

Kan het genuanceerder? Kwaliteit op Maat organiseert 24 juni een webinar. Aanmelden: info@kwaliteitopmaat.com

=================================================================

BEKIJK DE KOM-SITE

Op de site van de KoM vindt u vele pagina’s met documentatie en ontwikkelingen. Onder tabblad Service vindt u pagina’s waar KoM-leden hun voordeel mee doen, voor klanten en zich zelf.

Campagne ‘De andere dokter’   Geneeskundestudenten namen een totaal andere afslag. De campagne “De andere dokter” is gestart met een podcast met hun verhaal. KoM werkt hieraan mee om geneeskundestudenten extra te informeren over het domein arbeid en gezondheid. Lees meer, externe link https://vkom.nl/?p=3774

Dialoog over Arbovisie 2040  Het ministerie van SZW werkt al enige tijd aan nieuwe visie voor “Gezond en veilig werken, nu en in de toekomst”. De beleidsmakers voeren met het KoM-bestuur en andere stakeholders intensieve gesprekken, onder meer over de toekomstige rol van de overheid, werkgevers en werknemers. Verslagen verschijnen op het Arboportaal. Anderen kunnen eveneens input geven. Het portaal bevat nu een korte online peiling met vier vragen. Wilt u meer de diepte in? Daarvoor is er een enquête met 26 vragen. SZW verwacht dat “in de tweede helft van 2021 de nieuwe Arbovisie gereed is voor uitvoering”. Kortom, dat moment is een handigheidje om dit op tafel te krijgen bij de kabinetsformatie. Daar werkt u toch ook graag aan mee? Lees meer via de site van Kwaliteit op Maat, externe link https://vkom.nl/?p=3799