Kwaliteit op Maat, brancheorganisatie voor duurzaam werk
Nieuwsbrief KoM 9 augustus 2021
WEBINAR Kwaliteit op Maat
8 september 2021, 14-15.30 uur
DUURZAAM INZETBAAR HYBRIDE WERKEN
met onder meer hoogleraar Vitaliteitsmanagement Tinka van Vuuren
Lees meer verderop in deze nieuwsbrief
Vaccinatie, privacy, bescherming werknemers:
‘Regels bijten elkaar’
Wordt vaccineren tegen COVID-19 verplicht? In de VS eisen bedrijven het van hun werknemers. In het begin van de coronacrisis drong temperatuur meten aan de poort zich op als issue voor de arbosector. Vooral Nederlandse bedrijven met een moederbedrijf in de VS wilden het. Gaat hier iets soortgelijks gebeuren nu in de VS bedrijven en overheid vaccinatie willen afdwingen?
Een vaccinatieplicht lijkt in Nederland uitgesloten. De politiek is tegen, de vakbeweging verzet zich.
De digitale publicatie De Ondernemer meldt dat VNO-NCW zegt dat de discussie rondom verplicht vaccineren niet of nauwelijks speelt bij de eigen achterban. “Anders dan in de Verenigde Staten kennen we in Nederland een zeer hoge vaccinatiebereidheid.”
Grondrecht herbevestigd
NOS-nieuws bevroeg Evert Verhulp, hoogleraar arbeidsrecht aan de UvA. Die is stellig, zo’n plicht gaat bedrijven in Nederland niet lukken. “De overheid kan het verplichten, maar de werkgever niet. Tenzij die zo’n specifiek doel heeft dat dat een inbreuk op het recht van lichamelijke integriteit rechtvaardigt.” Hij noemt als voorbeeld een verzorgingstehuis waar niet met mondkapjes te werken is omdat patiënten daarvan in de war raken. “Die zouden kunnen zeggen dat ze alleen met ingeënte werknemers kunnen werken. Google zeker niet.”
Een recente rechtelijke uitspraak in Curaçao bevestigt dat het hier om een grondrecht gaat: de werkgever mag vaccinatie niet verplichten. Deze uitspraak heeft ook voor Europees Nederland betekenis omdat de grondwet een belangrijke rol speelt. Jurist Veenstra van de Algemene Werkgevers Vereniging Nederland schrijft hierover een blog: het al dan niet laten vaccineren is voor iedereen een vrije keuze die niet kan worden beperkt.
Aandacht van wetgever wenselijk
Onder de kop “Wat vindt AWVN” beschouwt Veenstra de resulterende problematiek voor werkgevers (en dus de arbosector). “Ook deze uitspraak schetst weer één van de dilemma’s waar werkgevers zich bij covid-19 voor gesteld zien. Enerzijds de verplichting om de grondrechten van de individuele werknemer te eerbiedigen, waarbij, anders overigens dan in deze zaak, ook privacyaspecten vaak een belangrijke rol spelen. Anderzijds is er de verplichting om voor een veilige werkomgeving voor werknemers te zorgen. Dat speelt niet alleen bij vaccineren een rol, maar ook bij testen en het vragen naar de gezondheid (en het verzuim) van medewerkers. Verschillende regels die de werkgever moet naleven, maar die elkaar in voorkomende gevallen bijten. Het zou wenselijk zijn dat wetgevers daar, niet alleen op nationaal maar ook op Europees niveau, eens aandacht aan zouden besteden.”
Bronnen bij dit artikel vindt u onder het volgende artikel
Meer coronanieuws
Informatie aan werkgever over vaccinatiestatus
‘Publiek debat nodig’
De privacywetgeving verbiedt het aan werkgevers te vragen aan werkgevers naar hun vaccinatiestatus wat betreft corona, laat staan die vast te leggen. Daarvan afwijken kan, als het “noodzakelijk” is in verband met de volksgezondheid, een open begrip in de regelgeving. NOS-nieuws gaat hierop door met hoogleraar ICT en Recht Zuiderveen Borgesius van de Radboud Universiteit. Die stelt: “De AVG is geen blijvende oplossing hiervoor. Voor zo’n specifieke vraag is het beter om een aparte wet aan te nemen.”
Zorgwerkgevers
Hij vindt het goed verdedigbaar als ziekenhuizen of verzorgingstehuizen medewerkers vragen of ze gevaccineerd zijn en hij stelt een publiek debat voor. In welke sectoren is het nodig om te weten of iemand gevaccineerd is? “Het zou niet opgelost moeten worden door juristen die onderling beslissen hoe het woord ‘noodzakelijk’ in de AVG geïnterpreteerd moet worden.”
Debat zinvol
Bedrijfsartsen kunnen wel de vaccinatiestatus registreren. De vorige KoM-nieuwsbrief informeerde hoe lastig het kan zijn in de zorg niet-gevaccineerde werknemers ‘weg te houden’ van situaties waarin zij een gevaar kunnen vormen voor patiënten. Bij afschalen van de generieke beheersmaatregelen zijn er medisch ongewenste situaties denkbaar. Het door Zuiderveen Borgesius gewenste debat lijkt daarom zinvol. NOS-nieuws wijst nog op de onvoorspelbaarheid van het virus, het ondergraaft wellicht gangbare inzichten over de nodige vaccinatiegraad.
Lees ook:
‘Idee werkgevers: zelftesten onder toezicht’
Bronnen AWVN-blog
MKB re-integratie tool in ontwikkeling
Subsidie voor brede samenwerking
ZonMW heeft groen licht gegeven voor de ontwikkeling van de MKB re-integratie tool. Deze helpt MKB-werkgevers om werknemers met risico op langdurig verzuim optimaal te re-integreren. Dat betekent: tijdig, duurzaam en met een hoge arbeidskwaliteit.
Amsterdam UMC voert het project uit in samenwerking met MKB-werkgevers, werknemers, bedrijfsartsen en andere experts. KoM-voorzitter Rolf de Vries is als projectadviseur betrokken. Het project start in januari 2022.
Heeft u vragen of wilt als bedrijfsarts (of als arbodienst met bedrijfsartsen) bijdragen aan het project, neem dan contact op met projectleider Michiel Greidanus (m.a.greidanus@amsterdamumc.nl).
WEBINAR Kwaliteit op Maat
8 september 2021, 14.00 – 15.30 uur
DUURZAAM INZETBAAR HYBRIDE WERKEN
Deels thuis, deels op kantoor werken: het wordt dé praktijk voor werknemers in ‘hoofdarbeid’. Wat betekent dat voor hun werk en welbevinden?
Kwaliteit op Maat organiseert een gratis webinar voor leden,
met onder meer Tinka van Vuuren,
hoogleraar Vitaliteitsmanagement.
Zij muntte de term “gedwongen autonomie” over het thuiswerken door corona.
Ook verwachten we medewerking vanuit de Algemene Werkgevers Vereniging Nederland (AWVN) en een grote ‘kantoororganisatie’.
Waarom dit webinar?
Er ligt een uitdaging voor arbodienstverleners. De verwachting is dat er nieuwe kansen zijn vóór bevordering van duurzame inzetbaarheid en van oplossingen met name tégen burn-out(klachten). Risico’s en dilemma’s zijn er evengoed. De cijfers over verzuim en psychosociale arbeidsbelasting bij thuiswerk zijn niet eenduidig. Het KoM-webinar aan het begin van het werkseizoen ’21-’22 zet op een rijtje:
• wat zijn de plannen voor en eerste ervaringen met hybride werken, bij werkgevers en arbodienstverleners; wat kwam er naar voren als belemmeringen, wat bleken stimulerende factoren?
• wat zegt de wetenschap inzake vitaliteitsmanagement e.d. over (deze) kansen en bedreigingen voor duurzaam werken? Wat zijn denkbare verbeteringen? Hoe volgen we de komende tijd de ontwikkeling van het hybride werken, hoe sturen we bij?
U kunt zich al aanmelden door uw naam per e-mail door te geven aan info@kwaliteitopmaat.com
Zodra het programma meer compleet is, sturen we u dit.
Uitvoeringseffecten drempelverlaging WIA in debat
De blamage blijft
De WIA kent een toelatingsdrempel van tenminste 35% arbeidsongeschiktheid: de facto 35% verlies aan verdiencapaciteit, wat werknemers met een laag inkomen weinig kans op een uitkering geeft. Sociale partners hadden die drempel ooit geadviseerd in de verwachting deze mensen aan het werk te kunnen houden. Dat viel tegen, ongeveer de helft werkt niet.
In juli 2020 adviseerden sociale partners om het CPB de budgettaire effecten van drempelverlaging naar 25 resp. 15% te laten doorrekenen. Minister Koolmees zegde dat toe. Op 28 mei dit jaar verscheen de notitie met doorrekening op de CPB-site. Op 2 juni 2021 ziet de voltallige Sociaal-Economische Raad het als nodige maatregel een drempelverlaging door te voeren “.. van 35 naar 15 procent, zijnde het niveau onder de ‘oude’ WAO”.
Structureel meer
Het CPB voorziet de volgende structurele effecten:
• drempel 25%: € 260 mln en 41.000 uitkeringen meer;
• drempel 15%: € 430 mln en 82.000 uitkeringen meer.
Dit mits geen terugwerkende kracht wordt toegepast. De auteur verwacht nauwelijks gevolgen voor de werkgelegenheid, en evenmin meer werk voor bedrijfs- en verzekeringsartsen rond beoordelingen. Er is immers nu al een prikkel om niet meer volledig te herstellen voor de WIA-beoordeling, vanwege het recht op een no-riskpolis na afwijzing. De uitgaven aan WW en bijstand zullen dalen, die aan Ziektewet, Toeslagenwet en WIA-uitvoering zullen ruwweg evenveel stijgen.
Is € 430 miljoen veel?
Het gaat om “structurele effecten”. Waarschijnlijk wordt daarmee gedoeld op de situatie in 2060. Door groei van de beroepsbevolking en hogere AOW-leeftijd gelden dan hogere WIA-lasten. De drempelverlaging naar 15% voegt slechts 6,7% toe aan de stijging, volgens berekening van uw redacteur.
Op 7 juli informeerde minister Koolmees de Tweede Kamer over diverse WIA-kwesties, waaronder een drempelverlaging. Daarbij informeert hij ook over de CPB-doorrekening. Op basis van een inschatting van UWV ziet hij “forse impact” op de uitvoering: meer Ziektewet- en WGA-dienstverlening, een groter beroep op verzekeringsartsen voor WIA-claim en -herbeoordelingen en aanpassing van onder meer het Claimbeoordelings- en Borgingssysteem. De bewindspersoon concludeert ook dat er lastenstijging zal zijn. Vervolgstappen zijn volgens hem aan een volgend kabinet.
Rafelrand
CPB en UWV schatten de uitvoeringseffecten van drempelverlaging nogal verschillend in. UWV tekent aan dat te zijner tijd een uitvoeringstoets op wetgeving nodig zal zijn. De politieke logica nu zegt dat een nieuw kabinet zal kiezen voor drempelverlaging, ondanks (uitvoerings)lasten. Vrede met sociale partners mag immers wat kosten.
Al met al: alle partijen zwijgen over de blamage dat het moeilijk lukt mensen met een – zelfs beperkte – beperking te laten werken. Dat is met en zonder terugwerkende kracht een ergerlijke rafelrand aan het Nederlands stelsel én aan het succes van de arbosector.
‘Verzuim is te hoog’
In Nederland vinden minder werkgevers dat
Natúúrlijk vinden werkgevers verzuim te hoog. Overal ter wereld. Een Europese enquête suggereert echter dat werkgevers in Nederland minder te klagen hebben.
Europese instelling Eurofound enquêteert vierjaarlijks werkgevers i.c. vestigingsmanagers in de EU-lidstaten. De data van deze Europese bedrijvenenquête (ECS) in 2019 zijn nu gedetailleerd beschikbaar. Nederland scoort op nogal wat punten positief. Op één punt is ons land een middenmoter. Maar dat mag ook gunstig heten. Het betreft het volgende.
Alle welvarende landen kennen de worsteling. Enerzijds wenst men een goed niveau van sociale zekerheid, zoals een tegemoetkoming wanneer een werknemer door ziekte niet (volledig) kan werken. Anderzijds is beheersing van verzuim wenselijk. Nederland pakt dit vrij uniek aan door (gedeeltelijke) loondoorbetaling bij ziekte, met zo nodig professionele verzuimbegeleiding onder regie van de werkgever. Vrijwel overal elders gelden collectieve regelingen. Die hebben niet de faam verzuimreducerend te werken, laat staan betrokkenheid van werkgevers te bevorderen.
De cijfers tonen dat in de meer welvarende landen het management vaak vindt dat verzuim te hoog is. Daarbij zit Nederland in de middenmoot. Het opmerkelijke is dat de top bestaat uit de ons direct omringende EU-lidstaten.
De cijfers laten ook zien dat waargenomen motivatie van werknemers geassocieerd is met welvaart. Daar zijn die buurlanden juist middenmoter. Zie de illustratie.
Er ontbreekt in deze enquête een rechtstreekse vraag aan werkgevers, of zij denken het verzuim zelf redelijk goed te kunnen beheersen. Voor zover bekend is dat zelden onderwerp van onderzoek. Hoe dan ook: de suggestie uit deze gegevens is dat Nederland op zo’n vraag gunstig zou scoren.
NIEUWE KOM-LEDEN, DUS ASPIRANT-LEDEN DE KOMENDE 6 MAANDEN:
Individuele leden:
Maryke Oor
Lies de Lange
‘Obesitas verhoogt verzuim’ – Opmerkelijke bewijsgrond verdient aandacht en debat
Er zijn correlaties, het ligt voor de hand, maar een causaal effect van obesitas op ziekteverzuim heet niet aangetoond te zijn. Onderliggende gezondheidsproblemen kunnen zowel gewichtstoename als verzuim veroorzaken. Onderzoekers in de VS stellen nu de allereerste schattingen van het causale effect van obesitas op het ziekteverzuim geleverd te hebben. Hun bewijsgrond verdient op z’n minst aandacht en debat. Lees het op de themapagina Leefstijl op de KoM-site
Doe uw voordeel met onze website!
Op de site van de KoM vindt u vele pagina’s met documentatie en ontwikkelingen. Onder tabblad Service vindt u pagina’s waar KoM-leden hun voordeel mee doen, voor klanten en zich zelf.
Tweet 
Deel 
Doorsturen