Toch goede kansen voor het wetsvoorstel?

Er is in Den Haag een beetje beweging wat betreft aanpassing van het stelsel arbeidsongeschiktheid. Demissionair minister Paul (foto) heeft 20 oktober een conceptwetsvoorstel in internetconsultatie gebracht: “.. om het advies van de bedrijfsarts over de belastbaarheid van de zieke werknemer leidend te maken bij de toets op de re-integratie inspanningen door UWV”. Eenvoudig gezegd: de RIV-toets zonder verzekeringsarts.

Randvoorwaarden
Een eerder wetsvoorstel daartoe was ingetrokken, onder druk van vakbond FNV. Toenmalig minister van Gennip liet het onderwerp aan de Onafhankelijke Commissie Toekomst ArbeidsongeschiktheidsStelsel (Octas). Het voorliggende voorstel is nagenoeg identiek aan het eerdere. De Memorie van Toelichting noemt hoe inmiddels randvoorwaarden verbeterd zijn. Zoals door het gesubsidieerde instrument BAR (Beschrijving van Arbeidsbelastbaarheid en Re-integratie) waardoor bedrijfsartsen, verzekeringsartsen en arbeidsdeskundigen elkaar beter kunnen begrijpen.

Monitoring op verschillen artsen
De minister kondigt ook een omvangrijke monitoring aan. Onder meer zal steekproefsgewijs kwalitatief dossieronderzoek zicht geven op verschillen: tussen enerzijds het oordeel van bedrijfsartsen in het RIV en anderzijds dat van verzekeringsartsen bij de claimbeoordeling, bijvoorbeeld in relatie tot aandoeningen of bedrijfstakken. De Tweede Kamer wordt hierover geïnformeerd in de jaarlijkse rapportage stand van de uitvoering.

Per saldo
Iets meer uitkeringen, minder onvrede bij werkgevers. Dat is de uitkomst van de wetgeving. De inwerkingtreding is beoogd per 2028. Interessant is nog dat het ministerie het voorstel getoetst heeft op gevolgen voor de regeldruk, in een online overleg met tien werkgevers. Die waren er positief over. Over de WIA-in-den-brede hadden ze volop opmerkingen: de trage deskundigenoordelen, uiteenlopende kwaliteit van terugkoppeling door bedrijfsartsen, onduidelijkheden daarin met als gevolg verschil in interpretatie tussen werknemer en werkgever. De bedrijfsarts die niet bang is voor zelfkastijding kan meer lezen op blzn. 20 en 21.

Werknemer moet kritisch zijn op visie van de bedrijfsarts
Aan het eind van blz. 21 en op blz. 22 valt opvallend veel te lezen over het belang dat de werknemer kritisch is op de visie van de bedrijfsarts. De kans op verlengde loondoorbetaling is immers iets kleiner. Overheid en UWV zullen inzetten op meer voorlichting. Minister Paul schrijft verder: “Hierbij kunnen bijvoorbeeld ook arbodiensten, vakbonden of rechtsbijstandverleners helpen. .. Medische professionals en diverse partijen moeten bekijken hoe ze verschillen van inzicht kunnen verkleinen.”

Dwarse opvatting over kortere loondoorbetaling
Verplicht aandachtspunt in de toelichting bij een wetsvoorstel is de doelmatigheid. Dat vereist afwegen van alternatieven. De tekst bevat een veelzeggende passage op blz. 19: “Een alternatief voor het ontlasten van werkgevers bij de re-integratieverplichtingen dat vaak aangedragen wordt is inkorting van de loondoorbetalingsperiode bij ziekte en het daarmee samenhangende opzegverbod bij ziekte. Bekend is dat een dergelijke inkorting uitvoeringstechnisch en financieel ingrijpend is en onder andere negatieve effecten heeft op de herstel- en re-integratiekansen van langdurig zieke werknemers, de (premie)kosten voor werkgevers en het arbeidsaanbod. OCTAS adviseerde dan ook de loondoorbetalingstermijn van twee jaar bij ziekte te behouden. Inkorten van de loondoorbetalingstermijn is geen alternatief voor dit wetsvoorstel, dat zich richt op het oplossen van de ervaren onzekerheid van werkgevers rond loonsancties.”

KoMmentaar

• Het lijkt waarschijnlijk dat vakbond FNV heeft meegelezen bij het schrijven van de toelichting. Dit gezien de kritiek op de artsen, de aangekondigde diepgravende monitoring op hun verschillen en de extra voorlichting aan werknemers. Het suggereert goede kansen voor het wetsvoorstel. Anders dan we in een eerder artikel inschatten!
• De toelichting heeft waarderende woorden voor behoud van twee jaar loondoorbetaling bij ziekte. Dat verschilt fors van de 18 september kamerbreed aangenomen motie voor een plan voor verkorting voor kleine werkgevers en een collectieve regeling.

Einddatum van de consultatie is 17 november 2025. Deze betreft overigens óók een wettelijke verankering van het kwijtscheldbeleid van WIA-voorschotten, alsmede beëindiging van Wajong-recht, onderwerpen die we in dit artikel niet behartigen.

Eerder artikel op de KoM-site d.d. 17 oktober: “RIV-toets zonder verzekeringsarts; dit mag nog geen gelopen race heten”.
De internetconsultatie.