Deze pagina bevat:
Wettelijk kader
Samenwerking bedrijven en andere partijen: de Nederlandse Schuldhulproute
Hulpmiddelen algemeen
Hulpmiddelen voor werkgevers / leidinggevenden, HR- en arboprofessionals
Hulpmiddelen voor werkgevers (en deels werknemers) en HR-professionals
Hulpmiddelen voor (arbo)professionals
Wettelijk kader
“Sinds de inwerkingtreding van de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs) in 2012 is schuldhulpverlening een taak van gemeenten. De wet geeft een ruim kader waarbinnen gemeenten de schuldhulpverlening zelf kunnen vormgeven. Schuldhulpverlening heeft vrijwel altijd een integraal karakter. Dit betekent dat er niet alleen aandacht is voor het oplossen van de financiële problemen van een cliënt, maar ook voor psychosociale problemen of problemen rond de woonsituatie, gezondheid, verslaving of de gezinssituatie.” Zie meer bij Divosa, organisatie van leidinggevenden in het gemeentelijk sociaal domein
De site van de Rijksoverheid over schuldhulpverlening
Samenwerking bedrijven en andere partijen: de Nederlandse Schuldhulproute
De Nederlandse Schuldhulproute (NSR) is een samenwerkingsverband van gemeenten, (vooral grote) bedrijven en organisaties voor schuldhulp. Het samenwerkingsverband werkt aan een Nederland zonder schuldzorgen. Daartoe is er één centrale schuldhulproute gevormd. De NSR verwijst naar bewezen effectieve hulpinterventies. “Met elkaar zetten we ons in voor een financieel gezond Nederland. Dit doen we door mensen met geldzorgen eerder te vinden, te bereiken en te leiden naar de juiste hulp.” De website van de NSR
Hulpmiddelen algemeen
De Schouders Eronder Kennisbank komt voort uit samenwerking van met name gemeenten. De site bevat actuele kennis en informatie met een uitstekende zoekfunctie.
Informatie over de werking van de gemeentelijke schuldhulpverlening
Het Lectoraat Schulden en Incasso van de Hogeschool Utrecht heeft een routekaart voor hulpverleners. Download de PDF Routekaart HU
Hulpmiddelen voor werkgevers / leidinggevenden, HR- en arboprofessionals
Een absolute aanrader is de e-learning op WERK-portal.nl. Deze richt zich o.a. op leidinggevenden en HR-professionals. Het programma is in z’n geheel te doorlopen, of met modules naar eigen keuze. Met sets van quizvragen maakt de kijker zich kennis van zaken eigen. Per deelonderwerp zijn er verdiepende fact sheets en video’s. Die geven door professionele auteurs gespeelde voorbeelden van gespreksvoering over schulden. Bovendien is er extra aandacht voor hoe het gesprek te voeren met mensen met een praktische opleiding of verstandelijke beperking. De e-learning is mede mogelijk gemaakt door de Stichting Instituut GAK en het Kenniscentrum Inclusieve en sociale werkgelegenheid. De e-learning op WERK-portal
Hulpmiddelen voor werkgevers (en deels werknemers) en HR-professionals – soms blijken witte plekken
De website Financieelgezondewerknemers.nl stimuleert en ondersteunt werkgevers. Ze noemt zich ‘Startpunt voor werkgevers’. De site bevat informatie, tips en checklists om medewerkers ‘financieel fit’ te laten blijven en werknemers met geldzorgen door te verwijzen. Het is een initiatief van Wijzer in geldzaken (ministerie van Financiën), het ministerie van SZW, Nibud, Divosa (de vereniging van gemeentelijke leidinggevenden met eindverantwoordelijkheid in het sociaal domein) en de NVVK (koepelorganisatie voor schuldhulpverlening van ruim 90 publieke en private instellingen). De website
Het Nibud biedt voor werkgevers budgetcoaches en programma’s voor steun aan werknemers. Zie bv. de site van werkgeversorganisatie Cumela
De zoekterm schuldhulp leidde op de site van de FNV tot vier berichten waarin de bond in het algemeen bij de politiek en instanties pleit voor verbetering c.q. coulance. De vakbond CNV heeft geen zoekfunctie op haar site.
Een search op de sites van werkgeversorganisaties leverde niets op. De zoekterm schuldhulp leidde op de sites van VNO-NCW resp. MKB-Nederland tot drie berichten over hulp aan ondernemers die met schulden zitten. De Algemene Werkgevers Vereniging Nederland heeft geen enkel bericht.
Het Kenniscentrum Inclusieve en sociale werkgelegenheid richt zich op werkgevers die beschut werk verzorgen. De site biedt hen (maar ook andere werkgevers!) hulpmiddelen bij het tijdig signaleren, bespreekbaar maken en doorverwijzen van een werknemer/cliënt naar de juiste hulp. Daarnaast zijn er links naar andere relevante websites. Zie de site van het Kenniscentrum
Diverse arbodiensten bieden aan werkgevers ondersteuning. We beperken ons hier tot “de grote drie” met naar schatting meer dan de helft marktaandeel. Er blijken witte plekken.
1) HumanCapitalCare, net als onder andere ArboNed onderdeel van HumanTotalCare, heeft geen specifieke informatie over schuldhulpverlening op haar website staan. Na navraag bevestigt een communicatieadviseur van HumanCapitalCare dat dit een bewuste keuze is. Met de toelichting dat HumanCapitalCare een breed scala aan mogelijke instrumenten en interventies heeft om een medewerker te helpen. Dat is altijd maatwerk en daarom zetten zij op hun website ook niet letterlijk uiteen welke interventies zij inzetten. Wel laat HumanCapitalCare weten: “Indien schuldhulpverlening nodig is, dan zullen wij hierin adviseren en richting geven”.
2) ArboUnie heeft een nieuwsbericht uit 2016, een gesprek met een bedrijfsmaatschappelijk werker, over ondersteuning van de werknemer. Het nieuwsbericht Ondersteun werknemers met schulden
3) Zorg van de Zaak heeft met “Grip, Zorg & Schuld” een gespecialiseerde organisatie voor ondersteuning, voor werkgevers, werknemers en verwijzers. Werknemers krijgen kosteloos hulp blijkens de site
Hulpmiddelen voor (arbo)professionals
Schulden kunnen zowel oorzaak als gevolg zijn van werkloosheid, verzuim en (dreigende) arbeidsongeschiktheid. Ze kunnen leiden tot bijvoorbeeld verslaving, of juist omgekeerd. Dus niet alleen professionele schuldhulpverleners hebben te maken met de problematiek, maar ook andere dienstverleners in sociale-zekerheid-in-ruime-zin. Denk aan UWV- en andere werkcoaches, arbeidsdeskundigen, HRM-adviseurs, casemanagers, bedrijfsartsen, maatschappelijk werkers, en mensen werkzaam bij bij gemeenten, (verzuim- e.a. inkomsten)verzekeraars en vakbonden. Ze zijn lang niet altijd bekend met het ‘vak’ schuldhulpverlening. Voor hen is er de Stecr-werkwijzer Schuldhulpverlening. De eerste en tot nu toe enige uitgave was in 2011. Stecr mailt eind november 2021 desgevraagd twee vernieuwingen van werkwijzers onder handen te hebben, plannen om de werkwijzer Schuldhulpverlening te actualiseren zijn er vooralsnog niet. Hieronder een selectie van ‘vroege signalen’ die kunnen duiden op het bestaan van schuldenproblematiek bij werknemers.
De Stecr-werkwijzer is te bestellen
Het AKC, Arbeidsdeskundig Kennis Centrum, werkt aan bijdragen voor de professionaliteit van de arbeidsdeskundigen. Het heeft geen dossier ‘schuldhulp’ o.i.d. op haar site, wel veel nieuwsberichten in verband met het onderwerp. De site van het AKC
De vereniging voor de beroepsgroep bedrijfsartsen is de NVAB, de Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde. Ze heeft op haar site geen richtlijn, leidraad of ander (richtinggevend en actueel) document in verband met schulden van werknemers. De site van de NVAB
De BA&O, de Beroepsvereniging Arbeids- & organisatiedeskundigen heeft op haar site niets over schulden van werknemers; al valt dat niet met 100% zekerheid te zeggen bij gebrek aan een zoekfunctie op de site. De site van de BA&O
De drie voorgaande bevatten geen verwijzing naar de Stecr-werkwijzer Schuldhulpverlening.
Gegevens van sites d.d. 2 november 2021.