Hoge kosten regeldruk voor mkb vanwege arbo en verzuim?

Het mkb verdient een beter onderzoek

De werkgeversorganisaties hebben een nieuwe actie gestart tegen de regeldruk op vooral mkb-bedrijven. Een voortgangsrapportage regeldruk van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) liet zien dat bijna een derde van de regels nauwelijks uitvoerbaar is. Ondernemers hebben steeds vaker extern advies nodig om aan de regels te kunnen voldoen. De regeldrukkosten waren alleen al in 2022 met ruim € 400 miljoen gestegen. Onder het kabinet-Rutte III ging het in totaal om een toename van minstens € 5 miljard. De belangenorganisaties van ondernemers willen minder regeldruk, zoals door uitzonderingen voor het mkb op regels.

Schattingen over regeldruk worden gemaakt door bureau Sira, in opdracht van het ministerie van EZK. Voor het eerst maakt dat gebruik van zogeheten MKB-indicatorbedrijven, in zes sectoren. Die regeldrukmonitor maakt duidelijk hoeveel wettelijke verplichtingen gelden voor organisaties. Dat varieert van 71 (kapperszaak) tot 93 (hotel) wettelijke verplichtingen, vrijwel zonder uitzondering verplichtingen die van toepassing zijn op de dagelijkse bedrijfsvoering. Incidentele plichten zoals bij een verbouwing zijn niet meegenomen.

Verplichtingen arbo en verzuim wegen zwaar

Waar is de regeldruk en de stapeling van verplichtingen het grootst? Blijkens de regeldrukmonitor is dat in het sociale domein, het werkgeverschap. Dat gaat wat betreft arbo en verzuim om het volgende:

– de risico-inventarisatie en -evaluatie,

– aansluiten bij een arbodienst,

– re-integreren van een zieke medewerker,

– doorbetalen loon bij ziekte,

– afloop van langdurige arbeidsongeschiktheid.

Bij elk hiervan doen de onderzoekers suggesties voor reductie. Heel beknopt weergegeven gaat het om het volgende.

De risico-inventarisatie en -evaluatie

Ondernemers met beperkte risico’s zien het nut niet van ieder laten inventariseren. Er volstaat een korte praktische training, verplicht voor werknemers, over risico’s vastgesteld op brancheniveau.

De ondernemer kan deze training zelf geven. Europese regelgeving heeft daar ruimte voor.

Aansluiten bij een arbodienst

Meerwaarde bij kort verzuim zien ondernemers niet. Verzuim is zelden werkgerelateerd, de medewerker bezoekt de huisarts, een bedrijfsarts wacht vaak vier weken alvorens maatregelen op de werkvloer voor te stellen. Werkgevers met beperkte risico’s zouden de begeleiding tot bijvoorbeeld vier weken zelf kunnen doen.

Certificering van arbodiensten kan de prijs opdrijven. Afschaffen ervan brengt meer partijen en andere vormen van dienstverlening.

De overheid zou, zoals in de zorg, tarieven voor arbodienstverlening kunnen stellen. De concurrentie tussen marktpartijen richt zich dan meer op kwaliteit.

Re-integreren van een zieke medewerker

Werkgevers zijn hiertoe gemotiveerd, werken er ook snel aan. Daarom is de verplichting voor re-integratie te beperken tot een jaar, waarna een externe partij aan zet is.

De mkb-ondernemer is volledig afhankelijk van externe deskundigen, zonder resultaatgarantie. Uitbesteding van re-integratie zou gezien moeten worden als voldoen aan verplichtingen.

Doorbetalen loon bij ziekte

De suggestie is om het percentage loondoorbetaling wettelijk vast te stellen op 70% en hogere percentages te ontmoedigen. Werkgevers en werknemers kunnen compenseren met vrije dagen die zijn te gebruiken voor kort ziekteverzuim, of een hoger salaris (bijvoorbeeld voor aanvullend verzekeren door werknemers zelf).

Het tweede spoor ligt voor mkb-ondernemers buiten de eigen ‘span of control’, ze zijn volledig afhankelijk van derden. De suggestie is om de loondoorbetaling te beperken tot een jaar. Het tweede spoor wordt daarmee sneller verkend.

De kosten voor de ziekteverzuimverzekering zijn fors. Een suggestie is om premies te baseren op het feitelijk ziekteverzuim met een maximum tot het gemiddelde percentage binnen de branche. Dat beschermt ondernemers tegen excessen.

Afloop van langdurige arbeidsongeschiktheid

De suggestie is om meer uit te gaan van vertrouwen en re-integratiedossiers minder uitgebreid te toetsen. Zo nodig kan UWV meer diepgaand controleren.

Een suggestie is verder dat wanneer een werkgever een externe deskundige heeft ingehuurd voor het tweede spoor, dat als voldoende wordt beschouwd voor de verplichting.

Meer voorlichting

Overigens bevat het rapport bij deze onderwerpen verder suggesties voor meer digitalisering, meer voorlichting en verruimen van grenzen zoals bedrijfsgrootte waarboven de verplichtingen gelden. Die zijn in dit overzicht achterwege gelaten.

Wat is dit rapport waard?

Wie enigszins ingevoerd is in het domein van ‘arbo en verzuim’ ziet dat veel van de gedane suggesties de plank mis slaan. Het inhuren van een externe partij beschouwen als voldoen aan een verplichting? Dat opent de markt voor beunhazen, in het nadeel van werknemers en werkgevers. Of suggesties zijn feitelijk al realiteit. Ziekteverzuim tot vier weken zonder arbodienst of bedrijfsarts is heel goed mogelijk, juist dank zij de verplichting: de beschikbaarheid van arbodienst of bedrijfsarts naar behoefte van werkgever of werknemer of beide.

De regeldrukmonitor is een opdracht van het ministerie van EZK. Dat verklaart dat veel suggesties buiten de realiteit van het werkgebied arbo en verzuim zijn. Te voorzien is dat op dit onderwerp weer een strijd tussen ministeries zal plaatsvinden. Het ministerie van SZW kan terecht stellen dat het onvoldoende betrokken is geweest. Slechts een enkele suggestie zal opvolging krijgen. Dat voedt weer de verwachtingen en frustratie rond regeldruk. Het midden- en kleinbedrijf verdient beter.

 

Het nieuwsbericht van werkgeversorganisaties: ‘Een derde van alle regels onwerkbaar voor mkb’. Dit bevat de link naar de regeldrukmonitor van bureau Sira

Geplaatst 15 september 2023