IMPRESSIE
Algemene LedenVergadering, en thema “OCTAS, en nu?”
Woensdag 19 juni 2024, presentieel en online
Geanimeerde discussie
Leden steunen focus op álle professionals en preventie
Inhoudelijk betrokken leden, enthousiasme voor meer themabijeenkomsten: de algemene ledenvergadering (ALV) van Kwaliteit op Maat was met ruim 20 aanwezigen levendig. Er verschijnt uiteraard een formeel verslag, hier is het de plaats om enkele belangrijke punten uit te lichten.
- Nieuwe bestuur: richten op preventie. De ALV in november koos een vrijwel nieuw bestuur. Dat hield een hei-sessie, waar het Huib Arts tot voorzitter koos. Qua inhoud ziet het bestuur als hoogst belangrijk: versterking van preventie op en rond de werkvloer. Overal wordt dit (met de mond) beleden, in de praktijk is er maar mondjesmaat vooruitgang. Dat vraagt om betere onderlinge aansluiting van arboprofessionals. Kwaliteit op Maat is bij uitstek de organisatie om de krachten te bundelen. Ook anderen in het veld zien voor KoM een rol om te trekken aan projecten en diverse verbanden van samenwerking.
- Nu nog geen verenigingsmanager. In november werd in de ALV het idee gesteund om een verenigingsmanager aan te trekken. Het nieuwe bestuur zet dit vooralsnog in de koelkast, concretiseren van de nieuwe focus gaat voor. De ALV gaat hiermee akkoord.
- Second opinion bedrijfsartsen. KoM werkte jaren samen met OVAL* en ZFB** in de Landelijke Pool Bedrijfsartsen Second Opinion (LPBSO). OVAL heeft aangegeven uit dit initiatief te willen stappen en stelt voor de LPBSO bij een commerciële partij onder te brengen. Zowel KoM als de ZFB hechten nog steeds groot belang aan onafhankelijke second opinions. De ALV onderschrijft in meerderheid dat KoM samen met ZFB gaat onderzoeken hoe de pool in stand kan worden gehouden voor kwalitatief goede second opinions.
- Vernieuwing website. De ALV is enthousiast over voornemens voor een meer interactieve website (waar leden elkaar kunnen vinden) en meer inhoudelijke themabijeenkomsten (wellicht ook in lunchpauzes).
- Bedrijfsarts als bestuurslid De wens voor een vrouwelijke bedrijfsarts als bestuurslid leverde gelijk een positieve reactie op, binnenkort vindt nadere kennismaking plaats. We houden u op de hoogte.
- Vacature. Er komt een vacature op: wie wil penningmeester zijn?
* OVAL: Organisatie van (arbo)dienstverleners actief in Vitaliteit, Activering en Loopbaan
** ZFB: vereniging van Zelfstandige en Freelance Bedrijfsartsen
Vele opties voor werkgevers en arboprofessionals
‘Verzuim en instroom arbeidsongeschiktheid ten dele resultante van gezondheid, andere factoren tellen zwaarder’
Deze stevige uitspraak van hoogleraar Koning impliceert kritiek op het huidige arbeidsongeschiktheidsstelsel. Tegelijk is duidelijk hoe belangrijk de inzet van werkgevers en arboprofessionals is, naast aanpak wat betreft gezondheid van werknemers.
Nu zo’n twintig jaar geleden startte een nieuw stelsel voor arbeidsongeschiktheid, met kernpunten als Verbetering Poortwachter, WIA en twee jaar loondoorbetaling. De eerdere WAO heette onder meer veel “verborgen werkloosheid” te omvatten. Het nieuwe stelsel werkte beter in dit opzicht, maar zette nog maar beperkt tot (meer) werkhervatting aan, naast ander feilen. Dat alles is intensief onderzocht door met name Pierre Koning, inmiddels hoogleraar “Economie van de sociale verzekeringen en de arbeidsmarkt” aan de UVA. Hij verzorgde presentatie en discussie-input voor KoM-leden op 19 juni.
- De inzet van casemanagers doet er toe. Actieve casemanagers bereiken gemiddeld 18 weken minder verzuim dan degenen die niet (sterk) aansturen op vroege gedeeltelijke werkhervatting: althans, bij werknemers met lichamelijke klachten; bij psychische klachten blijkt dit nauwelijks.
- De zogeheten hiaatverzekering heeft de naam werkhervatting te remmen, maar dat blijkt tegengegaan te worden door een hogere activiteit van de verzekeraar vanwege z’n financieel belang.
- Inzet van werkgevers telt. Flexibele werknemers komen verhoudingsgewijs vaker dan vaste werknemers in een uitkering, maar dat is flink minder sinds werkgevers in 2013 verplicht zijn tot inzet voor hun mensen met een tijdelijk contract. De illustratie hierboven toont dat. De illustratie hieronder toont aan dat de gezondheid van werknemers met tijdelijke contracten nauwelijks anders is dan die van werknemers met vaste contracten, althans na correctie voor leeftijd en baankenmerken.
- Per maand die werknemers langer moeten wachten op GGZ-behandeling, daalt de kans dat ze later nog werken met twee procentpunt en stijgt de kans op een AO-uitkering met één procentpunt.
Kortom: het is niet alleen gezondheid wat telt bij instroom in de WIA. Dat andere factoren zwaarder tellen is misschien een gewaagde uitspraak op basis van een enkel onderzoek. Maar duidelijk is: werkgevers en professionals hebben vele opties om te helpen vermijden dat mensen in de ‘WIA-fuik’ komen.
Bronnen van deze onderzoeken:
– GGZ en arbeidsongeschiktheid
Toekomst – Het advies van de OCTAS
Minister van Gennip had Pierre Koning benoemd als lid van de Onafhankelijke Commissie Toekomst Arbeidsongeschiktheidsstelsel, waarschijnlijk mede vanwege z’n onderzoek. Hij opende z’n deelpresentatie over het OCTAS-advies met benadrukken hoe een kwart eeuw geleden de instroom in de toenmalige WAO onbeheersbaar bleek. Nu betreft de problematiek van het ao-stelsel de complexiteit.
‘Re-integratie bij eigen werkgever gaat meestal goed’
Koning beklemtoonde dat Nederland zich van het buitenland onderscheidt wat betreft de aandacht van de werkgever voor de ziek gemelde. De OCTAS focuste op de problematiek van mensen wanneer ze eenmaal ‘in de WIA zitten’. Dan geldt een sterke prikkel van uitkeringshoogte en/door de loonaanvullingsuitkering voor (meer) werkhervatting. Dat werkt volgens de commissie pervers: de complexiteit van en dus onzekerheid erdoor belemmeren juist dat mensen (meer) gaan werken, mensen kunnen de regeling als een tombola ervaren. De Octas bepleit dan ook afschaffen van deze regeling en van de scherpe grenzen tussen deelregimes in de WIA.
Kwaliteit re-integratiedienstverlening telt
De spreker gaf een toelichting over de drie varianten die Octas adviseert. Die zijn in de KoM-nieuwsbrief en op de site meermalen behandeld. Hier zijn enkele algemener dwarsdoorsnijdende punten belangrijk.
- Fors intensiever re-integratiedienstverlening voor mensen in de Ziektewet is hoogst belangrijk, zeker bij een keuze voor behoud en verbetering van het huidige stelsel.
- Kwaliteit van de re-integratiedienstverlening is wezenlijk, in het bijzonder bij een andere keuze dan voor behoud van het huidige stelsel.
- De drie varianten brengen – in oplopende mate – meer kosten met zich.
Wat nu?
In de discussie accentueerden KoM-leden het belang van re-integratiedienstverlening. Die kan indringender, bij de 42e verzuimweek zou er meer uit de kast gehaald moeten worden. Private verzekeraars en ERD-werkgevers zouden in dit opzicht actiever zijn dan gangbaar.
In de reacties op OCTAS telt die van werkgevers. Ze hekelen de hogere kosten – die zijn voor hen. Ze opteren (dan ook?) voor variant 1, de minst dure, verbetering van het huidige stelsel. De nog zittende minister Van Gennip lijkt daarop voor te sorteren, haar opvolger zou dat kunnen voortzetten. Anderzijds: Pierre Koning had de indruk dat het komende kabinet keuzes voorlopig voor zich uit zou schuiven.
De arbosector kan zich laten horen
We gaan het zien. Hoewel? Demissionair minister Van Gennip had geschreven er naar te streven dat “de ambtelijke uitwerking in het najaar van 2024 gereed is. .. [Haar wens is] .. een uitwerking te maken die een volgend kabinet in staat stelt politieke keuzes te maken”. De arbosector kan zich dan laten horen en ontwikkelingen mede sturen.
Hier vindt u, om te downloaden, PDF’s van de presentaties.
Presentatie van het bestuur: 240619 1 Bestuur KoM ALV presentatie
Presentatie van Pierre Koning, 1e deel: 240619 2 P Koning presentatie deel 1
Presentatie van Pierre Koning, 2e deel: 240619 3 P Koning presentatie deel 2
/////////// DE INFORMATIE VERSCHENEN VOORAFGAAND AAN 19 JUNI: ///////////
Algemene LedenVergadering,
en thema “OCTAS, en nu?”
Woensdag 19 juni 2024
presentieel en online
- 15.00 uur, Algemene LedenVergadering waarin begroting(sverantwoording) en KoM-beleid, actualiteit in de markt
- 16.00 uur, presentatie en discussie, met Pierre Koning, hoogleraar “Economie van de sociale verzekeringen en de arbeidsmarkt” en lid van de OCTAS, de Onafhankelijke Commissie Toekomst ArbeidsongeschiktheidsStelsel
- 17.00 uur, informeel voortgezette discussie, borrel en contacten.
Locatie: Vineyard
Atoomweg 63, 3542 CC Utrecht
Parkeren kan voor de deur op een ruime parkeerplaats; Vineyard is met OV bereikbaar via bus 38 en 73 vanaf station Maarssen en station Utrecht Centraal.
Aanmelden: info@kwaliteitopmaat.com
Geef aan of u kiest voor online of in persoon deelnemen.
PE-punten: er wordt 1 punt toegekend aan bedrijfsartsen resp. aan arbeidsdeskundigen ; overige deelnemers kunnen desgewenst een certificaat van deelname verkrijgen.
Over Pierre Koning
Pierre Koning (1971) is hoogleraar “Economie van de sociale verzekeringen en de arbeidsmarkt” aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. Hij publiceerde in het vorige decennium onder andere over de werking van de wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA), in het bijzonder de regeling Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten (WGA). Deze bleek, meer dan de vroegere WAO, werkhervatting van arbeidsongeschikten in de hand te werken. Z’n meer recente onderzoek wijst er onder andere op dat de complexiteit van regelgeving arbeidsongeschikten weerhoudt van (meer) werkhervatting.
Zijn verhaal op 19 juni betreft mede dat recente onderzoek, naast enkele hoofdpunten van de rapporten van de Onafhankelijke Commissie Toekomst ArbeidsongeschiktheidsStelsel (OCTAS), waarvan hij lid is.
OCTAS-leden baseren hun opvattingen mede op bijna 150 gesprekken, waaronder ook met ‘ervaringsdeskundigen’. Daarnaast was er een ervaringsdeskundige zelf OCTAS-lid. Koning wordt gevraagd in zijn presentatie in te gaan op suggesties voor verbetering die voortkomen uit de gesprekken en relevant zijn voor arbodienstverleners.
Enkele onderdelen van Konings recente onderzoek
- ‘Deelherstel’ wérkt, ruimte voor verbetering bij casemanagers Analyse op bijna 12.000 dossiers van een re-integratiebedrijf, over werknemers die langer dan zes weken ziek gemeld zijn, toonde dat werkopbouw gestart in het eerste half jaar een winst van 18 weken werk betekent gedurende de totale twee ziektejaren. Ook bleken onverklaarbare verschillen tussen casemanagers qua realiseren van opbouw bij hun cliënten (variërend van 34 tot 86%).
- Hiaatverzekering geen rem op werkhervatting Een hogere ao-uitkering, zoals door een WGA-hiaatverzekering, heeft de naam een rem te zijn op meer werkhervatting. Analyse op gegevens van ruim 2000 bedrijven en 100.000 werknemers met een 43e week ziekmelding bevestigt dit niet. Citaat: “De prikkel om te werken neemt weliswaar af, maar er geldt een navenant tegengesteld effect dat uitgaat van het toegenomen financiële belang voor de verzekeraar.”
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/jori.12464
- Niet alleen gezondheid leidt tot instroom in arbeidsongeschiktheid Konings promovendus Prudon combineerde databestanden zoals van UWV, gezondheidszorg en arbeidsmarkt. Als langdurig zieke werknemers een maand langer moeten wachten op een GGZ-behandeling, daalt de kans dat ze nog werken met twee procentpunt en stijgt de kans op een uitkering met één procentpunt; bij mensen met een migratieachtergrond of een lager opleidingsniveau is dit bijna het dubbele. Tijdelijke werknemers hebben in vergelijking met vaste een ongeveer 50% grotere kans op een aanvraag voor een uitkering arbeidsongeschiktheid. Maar: in sectoren met arbeidsschaarste, is de kans op een AO-aanvraag vrijwel gelijk voor beide contracttypen. Tenslotte: de analyses geven aan dat het arbeidsongeschiktheidssysteem een barrière is om weer aan het werk te gaan voor ongeveer de helft van de WGA-ontvangers op het moment dat hun gezondheid verbetert.