DIEU: kansen voor arbosector

Haags compromis subsidieert duurzame inzetbaarheid

Minister Koolmees publiceerde begin van de zomer contouren, de Algemene Werkgevers Vereniging Nederland staat nu in de startblokken voor het gebruik van de DIEU. Dat is de afkorting van de komende tijdelijke subsidieregeling duurzame inzetbaarheid en eerder uittreden. Per januari a.s. is er al een eerste beroep op te doen.

Aanvulling d.d. 2 februari 2021: Minister Koolmees heeft na internetconsultatie nadere informatie gepubliceerd: van 1 tot en met 26 februari is er het eerste aanvraagtijdvak voor sectoranalyses, in het najaar volgt een tweede en laatste aanvraagtijdvak. Voor het overige is zijn nieuwe informatie in hoofdlijnen gelijk aan dit nieuwsbericht. Koolmees’ brief

Een miljard

Flankerend aan doorwerken tot hogere leeftijd stelde het kabinet geld beschikbaar. In de onderhandelingen rond het pensioenakkoord verhoogde minister Koolmees dat nog wat, met wat ruimte voor de wens van sociale partners ook in te zetten op vervroegd uittreden. Aldus is er nu een subsidieregeling in internetconsultatie tot 18 september. Sectorale sociale partners kunnen gezamenlijk subsidieaanvragen indienen voor

1) het duurzaam inzetbaar houden van werkenden en

2) reduceren van knelpunten bij fiscaal gefaciliteerd vervroegd uittreden.

Het totaalbedrag tot en met 2025 is bijna een miljard. Partijen kunnen aanvragen voor:

tenminste 25% voor duurzame inzetbaarheid; waarbij de overheid 50% van de betreffende kosten subsidieert;
ten hoogste 75% voor wegnemen knelpunten vervroegd uittreden: waarbij de overheid 25% van de betreffende kosten subsidieert.

De snelle rekenaar ziet hier een keurig Haags compromis. Van de totale kosten van een DIEU-gesubsidieerd project kan meer dan de helft aan vroeg uittreden toevallen, maar dan vooral op rekening van sociale partners zelf. Als zij meer subsidie willen voor vroeg uittreden, moeten ze nog meer subsidie aanvragen en verantwoord uitgeven voor duurzame inzetbaarheid.

Uittreden voor zwaar belaste mensen?

Wat ziet de regeling als knelpunten voor vervroegd uittreden? Dat wordt in de toelichting nauwelijks operationeel. Er wordt elk geval gedacht aan sectoren met verhoudingsgewijs veel als zwaar ervaren werk, zoals aangegeven door de havens, bouw, vervoer, metaal en zorg; “en aan sectoren met relatief veel kleine en middelgrote werkgevers die problemen hebben met de financiering van uitkeringen voor eerder uittreden, terwijl hun werknemers daar wel behoefte aan hebben vanwege hun gezondheidssituatie.” De gedreven arboprofessional leest dit als bonus op nalatigheid in verlichting van werkomstandigheden.

Kort door de bocht gezegd: de vroegere VUT-regelingen waren het karigst in de armste sectoren met de meeste knelpunten. Het overeenkomstige gold recent bij eventuele vroegpensionering voor ‘zware beroepen’. Mensen met de laagste inkomens, en waarschijnlijk de grootste behoefte aan stoppen met werken, hadden daartoe de minste opties. De vraag is of de voorgenomen regeling daar wat aan af doet. Het antwoord is nee in geval werkgevers als compromis met de bonden zelf nog extra geld beschikbaar stellen. De cynicus weet dat dat in ‘rijkere’ sectoren rëeel is.

Kansen voor arbosector

Hoe dan ook, de regeling biedt kansen, zo niet verplichtingen voor de arbosector. Per januari al is subsidie à € 20.000 per samenwerkingsverband aan te vragen voor opstellen van een sectoranalyse. Die “.. bevat in elk geval een beschrijving van de omvang en samenstelling van de werkenden in de sector, .. en een beschrijving van de problematiek met betrekking tot duurzame inzetbaarheid en eerder uittreden in de sector.” Voorafgaand aan het 2e subsidietijdvak komt nog zo’n analysefase. De Algemene Werkgevers Vereniging Nederland promoot haar SPDI, het werkverband Sociale Partners samen voor Duurzame Inzetbaarheid. Promoten arbodienstverleners een (steekproefsgewijze?) DI-scan van arbeidsorganisaties en werkenden?