11 mei 2020

UPDATE CORONA: de Kennisnieuwsbrief “COVID-19 en arbeidsgerelateerde zorg” nr. 3 is verschenen. Onder meer

# informatie over het RIVM-testbeleid voor onderwijspersoneel; bij klachten kan er laagdrempelig getest worden;

# de komst van CoronIT, het automatiseringssysteem dat het hele traject van testen gaat faciliteren;

# het advies van de NVAB om helemaal niet mee te doen aan temperatuur meten van werknemers.

Download de nieuwsbrief van de KoM-site: https://vkom.nl/?p=3459.  U vindt daar ook hoe u zich kunt abonneren.

IN DEZE NIEUWSBRIEF

Telefonische inspecties op blootstelling en besmetting? Verwarring rond handhaving door I-SZW

Saamhorig (?) over de strategie ‘post-corona’ – Seniorenuren op het werk à la de supermarkten?  Econoom Fransman concludeert dat, aanvullend aan de 1,5-meter-economie, een 55min-economie mogelijk is. Gezonde mensen van onder de 55 gaan daarin weer aan en naar het werk. 55-plussers blijven thuis. Kan dat realiteit worden? Bepleit de arbosector dan aparte uren op het werk voor 55-plussers zodat ze de band met het werk behouden? Een discussie vol dilemma’s.

Pijn in de polder – Pensioenkwestie problematiseert  Het pensioenakkoord van juni 2019 en dus de ‘vrede’ tussen werkgevers- en werknemersorganisaties staat weer onder druk.

CBS: Ziekteverzuim eerste kwartaal 2020 hoogste in 17 jaar – De structurele ontwikkeling is minder alarmerend

Algemene Leden Vergadering Kwaliteit op Maat – Woensdag 10 juni 2020, 14-16 uur, per Zoom – meld u aan: info@kwaliteitopmaat.com

Thuis werken voer voor advocaten?  Advocaten arbeidsrecht laten zich horen 

===============================================================

Telefonische inspecties op blootstelling en besmetting?

Verwarring rond handhaving

De Inspectie SZW startte een project bij producenten en groothandels in chemische producten: over blootstelling van werknemers aan carcinogene, mutagene, reproductietoxische en sensibiliserende stoffen. De digitale nieuwsbrief ArboRendement meldt dat de dienst, voor de duur van de coronacrisis, de inspecties in principe telefonisch zal afhandelen. Werkgevers moeten documenten tonen als de stoffenregistratie, beoordelingen van blootstelling, de RI&E inclusief plan van aanpak en het basiscontract. Zo nodig kan de Inspectie na deze eerste controle besluiten alsnog het bedrijf te bezoeken.

Administratieve handhaving

In de KoM-nieuwsbrief van 3 februari berichtten we over een pilot ‘administratieve handhaving’ van de Inspectie. Dat geeft perspectief op beter handhaven met minder capaciteit. 400 werkgevers worden op afstand, liefst digitaal, gecontroleerd op het hebben van een RI&E, plan van aanpak en basiscontract. Eind 2020, zo schreef staatssecretaris Van Ark, “.. wordt gekeken naar de effectiviteit en de mogelijkheid de werkwijze uit te breiden zodat in de toekomst 100% inspectiedekking mogelijk is en alle bedrijven een boete krijgen als ze niet over een RI&E beschikken.” Mogelijk pakt de actuele situatie nuttig uit: er ontstaat een forse grotere steekproef voor zo’n pilot.

Handhaving alleen bij ernstige situaties

De website Arbo-online heeft heel andere informatie over bezoeken aan bedrijven. Ze citeert een woordvoerder van de inspectie: “We komen alleen in actie als er sprake is van een ernstig arbeidsongeval of bij een melding van echte uitbuiting van personeel.” De Inspectie heeft op haar site een pagina over handhaving tijdens de coronacrisis. Daar stelt ze wel degelijk te zullen optreden bij risico op besmetting met het virus. Tegelijk is de melding dat handhaving op coronamaatregelen aan de Veiligheidsregio’s i.c. gemeenten is.

Hoe zit het nou echt?

Is er nog een basaal toezicht op arbeidsomstandigheden c.q. afhandelen van klachten en signalen? De FNV had al eerder publiekelijk gesignaleerd dat werkgevers lang niet altijd voldoen aan de coronamaatregelen. De bond bepeit optreden van de Inspectie in de bouw. Op de KoM-website leest u meer over deze verwarring. Hier stellen we vast dat een Gordiaanse knoop dreigt. Indien de pilot Administratieve handhaving goed resultaat heeft, is dat toch niet geloofwaardig als tegelijkertijd blijkt dat de Inspectie allerlei situaties van blootstelling en besmetting niet in het vizier had.

Het artikel op de site van KoM, externe link https://vkom.nl/?p=3690

===============================================================

Saamhorig (?) over de strategie ‘post-corona’

Seniorenuren op het werk à la de supermarkten?

Waardering voor saamhorige initiatieven, TNO merkte het in haar app-bevraging onder – vooral hoog opgeleide – thuiswerkers. Inmiddels ziet MKB-Nederland het ook in een ledenenquête. “Coronacrisis zorgt voor verbinding in bedrijf”, kopt haar nieuwsbericht. Twee derde van de werkgevers meldt toename van de onderlinge saamhorigheid, ook twee derde constateert dat werknemers de toekomst van het bedrijf nu meer als gezamenlijke verantwoordelijkheid zien. FNV-voorzitter Busker laat zich samen met werkgeversvoorman De Boer interviewen. “Nog nooit waren de eendracht en daadkracht bij sociale partners zo sterk als nu, in de coronacrisis. Alle meningsverschillen zijn opzijgezet”, zo opent het SER-magazine in een speciale editie. SER-voorzitter Hamer heeft een denktank opgezet van sociale partners en zo ongeveer alle Nederlandse sociaal-cultureel-economische plan- en kennisbureaus. Opmerkelijk genoeg zonder RIVM of Gezondheidsraad*. De agenda volgens Hamer: “Wat wordt de agenda voor ná de coronacrisis?”.

Het lijkt een revival van de polder. Minister Koolmees moet er blij mee zijn. Voor een visie op de toekomst van de arbeidsmarkt had hij de commissie-Borstlap in het leven moeten roepen: zonder sociale partners, om te ontsnappen aan hun improductieve houdgreep.

Gezondheid versus economie

Bij alle debatten over de exitstrategie uit de coronacrisis en de agenda nadien, lijkt een tegenstelling tussen doelstellingen vanuit gezondheid resp. economie. De inzet zoals van de Wereld Gezondheids Organisatie zou volgens sommigen een economische depressie veroorzaken; anderen zien juist de globalisering pandemieën in de hand werken.

Een van de weinige publicaties met een brug tussen ‘gezondheid’ en ‘economie’ verscheen in Economisch-Statistische Berichten van 24 april. Econoom Fransman had al eerder ziekteverloop van COVID-19 per leeftijdscohort van de beroepsbevolking in beeld gebracht: volgens hem handige informatie voor werknemers, werkgevers, vakbonden en levensverzekeraars voor een eerste indruk van de coronarisico’s. Nu rekent hij verder. Hij gebruikt het normenkader van de petrochemische industrie. Dat werkt met het Individual Risk per Annum, de kans op overlijden door werk in een jaar. De beschikbare cijfers wijzen uit dat het sterfterisico door corona van 55-minners tolerabel is in dat normenkader, uiteraard met (niet alleen maar persoonlijke) bescherming.

Fransman concludeert dat, aanvullend aan de 1,5-meter-economie, een 55min-economie mogelijk is. Gezonde mensen van onder de 55 gaan daarin weer aan en naar het werk, ook op plekken waar 1,5 meter afstand niet mogelijk of wenselijk is. Hij werpt ook de gedachte op van een tijdelijke regeling arbeidsongeschiktheid voor 55-plussers.

Wetenschappelijke zekerheid?

Kan het pleidooi van die onbekende econoom Fransman aanslaan? Dat is best waarschijnlijk. Hij is hoofd Financiële Sector bij De Argumentenfabriek. De eigenaar daarvan is Frank Kalshoven, Volkskrant columnist, nooit bang voor een dwarse mening, en sinds 1,5 jaar betrokken bij polder en politiek door z’n lidmaatschap van de commissie-Borstlap.

Kan de wetenschap helpen? Tilburgs hoogleraar financiële economie Eijffinger is in de nieuwsbrief “De ondernemer” stellig over de vernieuwing die het gevolg zal zijn van de coronacrisis. Maar wanneer beginnen? “De ene epidemieloog** of viroloog zegt drie maanden, de andere zes of negen maanden. Ik weet ook niet meer wie ik moet geloven, het lijken wel economen, zou ik zeggen.”

Discussie vol dilemma’s 

Een tijdelijke 55min-economie: is dat principieel anders dan de bescherming die de arbosector verzorgt voor COVID-19-kwetsbaren onder werknemers? Is dit een exit- en vervolgstrategie? Bepleit de arbosector dan aparte uren op het werk voor 55-plussers zodat ze de band met het werk behouden?

‘Het virus blijft’, zei de minister-president; in de vorige nieuwsbrief noemden we de uitdaging voor arboprofessionals om duidelijk te krijgen voor welke kwetsbare werkenden welke bescherming raadzaam is. Dat is moeilijk aan werkgevers over te laten. Ziekenhuisbestuurder Dillmann bepleitte in NRC: “Stel leeftijdsgrenzen in bij versoepelen lockdown”. De Raad voor Volksgezondheid en Samenleving wil maatwerk in de 1,5-meter-samenleving. Er zal nog veel discussie volgen, maar een snel besluit is nodig.

* Sinds 7 mei hebben CPB, SCP, PBL en RIVM een samenwerkingsverband voor advisering aan het kabinet over de coronacrisis; nog in mei over naar hun mening meest urgente maatschappelijke punten, en over spreiding van gebruik van OV en auto.

** Spelfout overgenomen van “De ondernemer”.

Artikel Fransman 55min-economie, externe link:

https://esb.nu/blog/20059705/rekenen-aan-corona-veiligheidsnormen-laten-potentie-55min-economie-zien

=================================================================

Pijn in de polder

Pensioenkwestie problematiseert 

Herinnert u het zich nog? Vóór de coronacrisis en vóór de CO2- en Pfaf-crisis, was er in juni 2019 een succes voor het kabinet en sociale partners: het Pensioenakkoord. De FNV stemde na veel discussie in, omdat het akkoord sectorale regelingen zware beroepen mogelijk maakte: voor haar een groot winstpunt. Sociale partners zouden op dit en andere punten uitwerking geven, ook als input voor wetgeving. In de afspraken bleef nog open wat er op langere termijn met de AOW-leeftijd gebeurt. Ten behoeve van het overleg rekende het Centraal Planbureau een reeks varianten door. De recente CPB-publicatie zet een regeling zware beroepen als vrijwel ondoenlijk neer. Sterker nog, de economen maken gewag van mogelijk zelfs perverse werking: mensen zouden zulke beroepen juist kunnen gaan zoeken.

‘Geen beloftes meer over hoogte pensioenuitkering’

Vorig najaar kelderde de rente, de pensioenonderhandelaars startten onderzoek naar een andere variant, en inmiddels deed de coronacrisis een deel van de beleggingen van de pensioenfondsen verdampen. FNV-vice-voorzitter Tuur Elzinga liet zich interviewen in NRC-Handelsblad. De werknemers kunnen volgens hem alleen nog indicaties van hun toekomstige pensioenhoogte verwachten, geen zekerheden meer. De reacties van zijn achterban bespaar ik u. Ik citeer de brave bond voor pensioenbelangen: “Politiek faalt”. Dat gaat niet over 50PLUS.

Centraal Planbureau, externe link:

https://www.cpb.nl/sites/default/files/omnidownload/CPB-Kansrijk-arbeidsmarktbeleid-update-uittreedleeftijd-en-AOW-2020.pdf

Tuur Elzinga over pensioenen, NRC 21 april, externe link

https://www.nrc.nl/nieuws/2020/04/21/vicevoorzitter-fnv-over-nieuw-pensioenplan-geen-beloftes-meer-over-hoogte-uitkering-a3997452

Pensioenbelangen 27 april, externe link

https://www.stichtingpensioenbehoud.nl/nieuwsbrieven/565-politiek-faalt-door-opdringen-van-marktwerking-aan-pensioenstelsel-27-apr-2020

=================================================================

CBS: Ziekteverzuim eerste kwartaal 2020 hoogste in 17 jaar

De structurele ontwikkeling is minder alarmerend

Het CBS publiceerde het ziekteverzuimpercentage van het vorige kwartaal. Die 5,2 procent lijkt bevestiging van eerdere berichten van grote arbodiensten over invloed van de coronacrisis. Is dat blijvend? U herinnert zich natuurlijk de KoM-nieuwsbrief van 12 april over jaarcijfers.

● De pluim voor de arbosector: in 2006 tot en met 2017 was het verzuim stabiel rond 4%;

● het hogere getal van 2018, 4,3%, deed toch invloed vermoeden van conjunctuur;

● de uitkomst van 2019, 4,4%, relativeert dat weer wat.

Knelpunten zijn: hoger en langer verzuim onder werknemers jonger dan 35 jaar. Het valt te hopen dat vakkundigen de cijfers nog onder de loep gaan nemen. Nadere analyse geeft meer inzicht dan ‘coronakoersen’.

CBS, externe link https://www.cbs.nl/nl-nl/cijfers/detail/80072ned

=================================================================

Algemene Leden Vergadering Kwaliteit op Maat

Woensdag 10 juni 2020, 14-16 uur, per Zoom

Agenda onder meer:

• visie KoM en actieplan 2020-2021, begroting 

• bestuurslid Wendel Slingerland treedt af, we stellen Els Carsouw voor; uiteraard kunnen andere leden zich (laten) kandideren

• updates actualiteit en raadpleging inhoudelijke onderwerpen: Nivel-rapport instroom bedrijfsartsen en kwaliteit, loondoorbetaling bij ziekte, toets op het re-integratieverslag.

Graag aanmelden: info@kwaliteitopmaat.com

=================================================================

BEKIJK DE KOM-SITE

Op de site van de KoM vindt u vele pagina’s met documentatie en ontwikkelingen. Onder tabblad Service vindt u pagina’s waar KoM-leden hun voordeel mee doen, voor klanten en zich zelf.

Thuis werken voer voor advocaten? “Telethuiswerken veronderstelt dat de dienstverlening bij de werknemer thuis plaatsvindt, maar betekent niet dat de wettelijke regeling inzake compensatie voor arbeidsongevallen wijzigt.” Advocaten arbeidsrecht laten zich horen, althans, in Spanje. Lees een schets hoe een stelsel van compensatie van beroepsrisico vreemd uitpakt. Meer op de site van KoM, externe link https://vkom.nl/?page_id=3697