Verwarring rond verantwoordelijkheid voor handhaving De Inspectie SZW startte een project bij producenten en groothandels in chemische producten. Het gaat vooral om blootstelling van werknemers aan carcinogene, mutagene, reproductietoxische en sensibiliserende stoffen. De digitale nieuwsbrief ArboRendement meldt dat de dienst, voor de duur van de coronacrisis, de inspecties in principe telefonisch zal afhandelen. Werkgevers moeten documenten tonen als de stoffenregistratie, beoordelingen van blootstelling, de RI&E inclusief plan van aanpak en het basiscontract. Zo nodig kan de Inspectie na deze eerste controle besluiten alsnog het bedrijf te bezoeken.
Echter, het digitale Arbo-online heeft andere informatie. “De Inspectie SZW hanteert een principe van ‘nee, tenzij’. Dat betekent dat zij reguliere bedrijfsinspecties op dit moment niet uitvoert. Een woordvoerder van de inspectie meldt: “We komen alleen in actie als er sprake is van een ernstig arbeidsongeval of bij een melding van echte uitbuiting van personeel. Daarbij houden we rekening met de voorschriften van het RIVM. Als het coronavirus in een bedrijf is geconstateerd, gaat ons personeel niet naar binnen.” Meldingen van ernstige en dodelijke ongevallen gaan gewoon door.”
Er kan verwarring opkomen als gevolg van de taakverdeling van de Inspectie met de Veiligheidsregio’s. Het toezicht op coronamaatregelen is aan gemeentelijke toezichthouders. De werkgever die zijn werknemers vervoert in een busje met minder dan 1,5 meter tussenruimte: voor zulke klachten is de Inspectie niet te bellen.
Risico op besmetting
Er blijft in het midden of minder dan 1,5 meter tussenruimte op bijvoorbeeld bouwplaatsen aangrijpingspunt is voor de Inspectie. Het protocol van bouwwerkgevers en -werknemers in verband met corona (was opgesteld zonder I-SZW, en) laat werk op minder dan 1,5 meter onder condities toe, maar is qua status onduidelijk. De Inspectie stelt op haar site in de coronacrisis wel degelijk te zullen optreden bij risico op besmetting, aan de hand van artikelen 3 en 5 van de Arbowet. Dat zijn -als bekend- open doelvoorschriften. Verder wijst de dienst op wezenlijke problematiek bij zorgpersoneel. De specifieke arboregelgeving biologische agentia heet daar toepasselijk. “Zo nodig wordt een formele eis met de te treffen maatregelen opgelegd”, schrijft de Inspectie, maar ze maakt niets helder over materieel bezoek aan de werkvloer. Dat lijkt onmisbaar voor vaststellen van blootstelling of kans op besmetting. (Zulke onduidelijkheid is voor een opsporingsdienst overigens best wel verdienstelijk: het houdt de doelgroep scherp.)
Capaciteit en regelgeving voldoende?
De I-SZW zet extra in op samenwerking met de FIOD (Belastingdienst) voor opsporen en aanpakken van fraude met de steunmaatregelen van de overheid. Ook daardoor komt extra de vraag op of de capaciteit én de aard van de regelgeving voldoen voor een basaal toezicht op arbeidsomstandigheden c.q. afhandelen van klachten en signalen. De FNV had al eerder publiekelijk gesignaleerd dat werkgevers lang niet altijd voldoen aan de coronamaatregelen. De Helpdesk Corona van de bouwsector meldt alleen maar positieve ervaringen. De FNV heeft een meldpunt, maar maakt op die pagina van haar site niets duidelijk over (het vervolg op) signaleren van klachten, al of niet bij de Inspectie.
FNV wil handhaving door I-SZW in de bouw Digitaal bouwblad Cobouw meldt 6 mei dat de FNV na een enquête onder haar leden pleit voor scherpere handhaving, door de Inspectie SZW. De bond wijst op feilen van de werkgevers: “Bij 19 procent van de medewerkers zijn zelfs helemaal geen maatregelen genomen op het werk volgens het coronaprotocol. Ook worden er lang niet altijd voldoende mogelijkheden geboden om handen te wassen zoals de protocollen van het RIVM vereisen.” Een voorlichter van de werkgeversorganisatie: “Kijk je naar de 64 procent van de gevallen waarin het goed gaat en die dus helpen de opmars van het virus te stuiten? Of leg je de nadruk juist op de 36 procent waarbij dat nog niet volledig lukt?” En: “Net zo goed als werkgevers maatregelen moeten treffen, moeten werknemers daarnaar handelen en zo nodig ook hun collega’s en werkgever erop aanspreken als het niet lukt.”
Dit oogt als de patstelling waar een derde partij verbetering kan aanjagen. De Inspectie of de arbosector?
AANVULLING D.D. 21 MEI. De Leeuwarder Courant meldt 20 mei, dat de Inspectie SZW optrad bij een groentebedrijf in de regio. De werkgever liet na zijn werknemers te beschermen tegen coronabesmetting. “Het gaat al mis bij het inklokken: alle werknemers moeten ‘s morgens via een smalle gang naar een grote hal lopen. Het bedrijf heeft niet de moeite genomen om dat gefaseerd te laten gebeuren.” De Inspectie zelf heeft hierover geen informatie op het site. Het bericht van de krant, externe link https://www.lc.nl/friesland/Corona-in-Friesland-20-mei-Groentekweker-op-de-vingers-getikt-om-negeren-coronaregels-25683884.html
Het bericht van Rendement, externe link
Arbo-online, externe link
De I-SZW zelf, externe link
https://www.inspectieszw.nl/onderwerpen/toezicht-inspectie-szw-op-coronamaatregelen
Cobouw 6 mei 2020, externe link